Dziś ukazał się na Sasanie bardzo krótki tekst Thanissaro Bhikkhu (http://sasana.pl/samsara), który w istotny sposób zmienił spojrzenie na moje dotychczasowe życie.

Jakiś czas temu, postanowiłem odizolować się od spraw społecznych i - jako świecki - porzucić tak wiele spraw, jak tylko to możliwe. Nie było łatwo i w sumie - nie jest. Do dzisiaj.

Kiedy postanowiłem się "odizolować" od świata polityki, było kilka osób, które zarzucały mi rodzaj egoizmu i takie… pozostawienie ich samych w tym całym, światowym bagnie. Zarzucano mi rodzaj "ucieczki". Najgorsze było to, że w pewnym stopniu przyznawałem im rację. Czy usprawiedliwia mnie świadomość, że tkwiąc w tym razem z nimi, staję się coraz gorszy, coraz bardziej wściekły, coraz bardziej przypominający demona? Czy w imię metty, nie powinienem się poświęcić i dać z siebie wszystkiego? Czy nie byłoby to doskonałe porzucenie siebie? Wiem, że nie. Wszytko co w takim stanie ducha jestem zdolny "dać", to gniew i coraz więcej goryczy, nie osiągając przy tym niczego. No tak, niby skutków też nie powinienem oczekiwać, tylko robić swoje. Piękna idea, ale dobra dla arahanta a nie dla uwikłanego w samsarę, po same dziurki w nosie.

Powoli moja "izolacja" zaczyna przynosić skutki. Gniew i gorycz ustępują i stopniowo zaczynam być zdolny do wyciszenia się, skupienia… Wreszcie stać mnie na utrzymanie właściwej uważności. Jeszcze słabej, przerywanej, ale w końcu ma szansę zaistnieć, jako coś więcej niż ostatni błysk przepalającej się żarówki. Wszystko byłoby pięknie, ale gdzieś tam za plecami siedzi demon i szepce "tak gardzisz egoizmem a samolubnie schowałeś głowę w piasek". I wreszcie Thanissaro Bhikkhu ujął właściwą odpowiedź we właściwe słowa, które niosą ulgę:

"Jeśli saṃsāra byłaby miejscem, wówczas takie postępowanie byłoby egoistycznie — jedna osoba szuka wyjścia, nie oglądając się na innych. Ale gdy zrozumiesz, że saṃsāra jest procesem, wówczas w takim postępowaniu nie dostrzeżesz cienia egoizmu. To tak, jakbyś uwalniał się z niewoli, czy też od obrzydliwego nałogu".

Doskonale! Wszelkie problemy na świecie wynikają z ignoranci, pragnienia i gniewu. Na nic próby rozprawienia się ze złodziejami i innymi złoczyńcami, skoro pragnienia i gniew pozostają w cenie. Czy można cokolwiek zmienić w jakiejkolwiek dziedzinie życia, jeśli wartości, motywacje pozostają takie same? Przecież każde rozwiązanie, jeśli w ogóle zostanie przyjęte - co już samo w sobie zakrawa na cud - zostanie natychmiast wypaczone i tak pokręcone, że będzie równie szkodliwe co poprzednie. Widziałem to po wielokroć. Dziś uciskani, tylko czekają okazji, by stać się uciskającymi. Nawet jeśli tego się teraz wypierają, w rozmowach przebija się taka groźba. Choć moi adwersarze tego u siebie nie dostrzegają, widzę to bardzo wyraźnie.

Próbować wyciągnąć świat z szamba, w taki sposób, to jak próbować pomóc nałogowcowi, samemu pozostając w nałogu. To jakby tonący ratował tonącego. To po prostu się nie uda. Najpierw trzeba usunąć groźbę własnego utonięcia, stanąć na pewnym gruncie, albo samemu wyjść z nałogu i wtedy dopiero można wyciągnąć pomocną dłoń. W przeciwnym razie, skończy się to obopólną krzywdą. Tym bardziej, że tak jak niemal nikt nie chce porzucić źródła cierpień, tak nikomu się też nie spieszy do promowania i wdrażania zdrowych rozwiązań społecznych.

Drogi Thanissaro, drogi tłumaczu - dziękuję, że ostatecznie uwolniliście mnie od tych rozterek.

Świetnie że udało Ci się pokonać przeszkodę na ścieżce. Zawsze to krok bliżej do oświecenia.

Fantastycznie, że ciągle jesteś. :) Obawiałem się, że zapomniałeś o Ścieżce a tu, taka miła niespodzianka. To już będzie ze dwa lata, jak ostatnio rozmawialiśmy. Mam nadzieję, że tym razem nie zamilkniemy tak łatwo. Co u Ciebie? Zrobiłeś jakieś postępy? Opowiadaj… tu, na "pirvie", gdzie Ci wygodniej, o czym chcesz i ile wlezie. :)

Naprawdę, cieszę się, że się odezwałeś.

Przyznam szczerze że moja praktyka była nieregularna (i w sumie nadal jest). Ostatnio zainteresowałem się praktyką Metta. Zauważyłem że praktyka ta sprawia że na wierzch wychodzą różne emocje, w tym te negatywne. Dlaczego metta? Ponieważ zwykła medytacja uważności mi po prostu nie wychodzi. Zniechęcam się dosyć łatwo i nie podejmuję ponownej próby medytowania. Ale te problemy są po to by je rozwiązać :) Nie wiem jeszcze jakie kroki podjąć by je rozwiązać, ale coś mi one mówią, wskazują na coś ważnego.

Co prawda, odkąd dostałem w prezencie poduszkę do medytacji, praktykuję więcej i bardziej regularnie, ale z uważnością jest jak z RAM-em w komputerze - Ile byś nie miał, zawsze za mało. :) A Ty, masz poduszkę? Jeśli nie, to koniecznie sobie spraw. Zawsze uważałem takie rzeczy za zbytki, ale dopiero kiedy sam spróbowałem, dowiedziałem się jak wiele zależy od - naprawdę dobrej - postawy podczas medytacji.

"…ale coś mi one mówią, wskazują na coś ważnego."

Może to, że nie zawsze jest stosowny czas na określoną praktykę? Trzeba ją dobierać odpowiednio do aktualnego stanu ducha, nawet… hm… humoru (?), wglądu… Warunki różnie wpływają na nasz umysł i ciało, zamiast upierać się przy rozwijaniu danego czynnika oświecenia, można w tych samych warunkach efektywniej rozwijać inny. Mówi o tym Aggi Sutta. Fragment znalazłem też po polsku na Sasanie:

"Gdy, mnisi, umysł jest przygnębiony, nie nadchodzi odpowiedni czas by doskonalić uspokojenie, nie nadchodzi odpowiedni czas by doskonalić skupienie, nie nadchodzi odpowiedni czas by doskonalić zrównoważenie. Z jakiej przyczyny? Ponieważ przygnębiony umysł trudno rozpogodzić tymi czynnikami.

Gdy, mnisi, umysł jest wzburzony, nie nadchodzi odpowiedni czas by doskonalić badanie Dhammy, nie nadchodzi odpowiedni czas by doskonalić energię, nie nadchodzi odpowiedni czas by doskonalić radosne uniesienie. Z jakiej przyczyny? Ponieważ wzburzony umysł trudno wyciszyć tymi czynnikami…" (SN.46.53 [DPR¹]).

Co prawda, w tej suttcie, Buddha mówi, że uważność jest tym, co można praktykować w każdych warunkach i zawsze jest to korzystne. Ale czy zawsze jesteśmy do tego zdolni? Wydaje mi się, że trzeba już przekroczyć pewien "próg", wtedy faktycznie uważność się "udaje". :)

Metta jest dobra. Według jednej z sutt, Dewy otaczają szczególną opieką tego, kto "oczyszcza swój umysł, praktykując mettę". Sam też trochę się z nią staram zmagać, ale słabo mi idzie. Wcześniej czy później zaczynam się czuć jak hipokryta, więc odpuszczam i pielęgnuję inne wartości. Najwyraźniej, do metty muszę jeszcze dojrzeć. Sądzę jednak, że co byś nie praktykował, i tak będziesz rozwijał uważność.

Właściwie, ten wątek jest mocno związany z trudnościami o których piszesz. Jest gdzieś tutaj sutta, którą przetłumaczyłem - o moralności. Wtedy czułem wyraźnie, że to ważna sprawa, ale dopiero od niedawna widzę to z całą mocą. To właśnie słaba moralność i niewłaściwe intencje są pierwszą przyczyną kłopotów z uważnością. Nie na darmo Buddha kładł na nią taki nacisk, że istnieje cały kosz nauk (Vinaya Pitaka) odnoszących się do mnisiej reguły a świeckim, ćwiczenie się w moralności jest szczególnie zalecane. Mnisi zaś, startują właśnie z tego poziomu - doskonałej moralności - o ile nie łamią reguły.

Zastanawiam się, czy nie zacząć nowego wątku, poświęconego właśnie moralności. Prawie się o tym nie mówi, nie pisze a to klucz do dalszej praktyki. Dobrze byłoby o tym podyskutować, a i samo uporządkowanie wiadomości, może przynieść korzyści.

Zwróć też uwagę na rewelacyjny - moim zdaniem - cykl artykułów autorstwa Sayadaw'a U Pandity, który ostatnio jest publikowany w czytelni: http://sasana.pl/pandita-u-sayadaw
W kontekście tego o czym piszesz, szczególnie polecam ostatni: http://sasana.pl/siedem-czynnikow-oswiecenia-cz-3-heroiczny-wysilek

Z tą poduszką mogę spróbować, choć głębokie doświadczenie medytacyjne którego doświadczyłem 21.11.2014r. miałem podczas medytacji na krześle. Zaś inne głębokie doświadczenie medytacyjne (związane z pytaniem "kto jest świadomy?/kim jestem?") którego doświadczyłem bodajże w marcu lub kwietniu 2011r. doświadczyłem podczas spaceru.
Co do Metty - ja praktykuję ją z nagraniem "leela sarti lovingkindness guided meditation" trzymając lewą rękę na klatce piersiowej podczas praktyki dla przyjaciela, po czym zmieniając na prawą podczas praktyki dla siebie.
Moralność jest ważna bo dzięki niej można uniknąć wielu nieprzyjemności/cierpień tylko dlatego że znamy zasady jak postępować wobec siebie jak i wobec innych.

Hm… Teraz nie wiem, czy słusznie Cię zachęcam do tej poduszki. Jeśli jesteś przyzwyczajony do siedzenia na krześle, to na poduszce zaczynałbyś niemal od zera. Może zamiast uczyć się nowej postawy, lepiej ten czas przeznaczyć na… medytację na krześle? W końcu, to nie jest takie złe. Namawiałbym Cię, gdybyś biedził na różnych półśrodkach, jak zwykłe poduszki, zwinięte koce itp.

Trochę Ci zazdroszczę. Mnie już od dawna nie zdarzają się żadne ciekawsze stany. Czasem udaje mi się "odciąć" któryś zmysł, ale na krótko i nic z tego nie wynika. Wyraźnie potrzebuję dłuższego odosobnienia, a raczej nie będę mógł sobie na coś takiego pozwolić.

Z niecierpliwością oczekuję lata. Postanowiłem w niedziele uciekać na takie samotne odosobnienia. Niestety, dziś wszędzie pełno ludzi i ciężko znaleźć spokojne miejsce. Wszędzie quady, motocykle, grzybiarze, turyści i inne plagi. Niby w górach jest sporo miejsca, ale to strasznie niepraktyczne. Gdziekolwiek sobie upatrzyłem, wymaga kilku godzin marszu w jedną stronę. Do bani. To już lepiej całkiem skupić się na medytacji w marszu i wtedy można być nawet między ludźmi. W sumie to tak robię najczęściej, ale bez dobrego siedzenia, raczej daleko nie "zajdę". :) He, co za gra słów.

Czasem też używam multimediów. Szczerze mówiąc - dość często. Zwykle wtedy, kiedy nie mogę się pozbierać i potrzebuję jakiegoś wstępnego uspokojenia, zanim zacznę medytować. Nie jestem pewien czy to dobry zwyczaj. Powstaje pewne uzależnienie, pomijając już fakt, że uważności to zbytnio nie sprzyja. Czasem jednak, mam do wyboru: użyć multimediów, lub bezradnie tkwić w niewłaściwym stanie umysłu.

Poduszkę medytacyjną posiadam :)
Nie wiem co Tobie odpisać bo nie jestem nauczycielem :)
Coś od siebie - do praktyki uważności dołącz "badanie" nad pytaniem "kim jestem?". Gdy zauważysz jakąś myśl to odnotuj sobie "kto jest świadomy tej myśli?". Gdy nadejdzie odpowiedź że "Ja", zadaj pytanie "kim jest ja?" i powróć do praktyki uważności.
Chodzi o to żeby dotrzeć do stanu w którym nie jesteśmy w stanie zadać więcej pytań i pozostawić umysł zajęty pytaniem "kim jest ja".
To samo wobec emocji "kto jest świadomy chęci do zrobienia czegoś tam?" W moim przypadku odnotowywałem też że sam zadaję pytanie: "kto jest świadomy zadanego pytania"? "kto jest świadomy że to jest pytanie?" "kto jest świadomy identyfikacji?"
W moim przypadku podczas spaceru z pobliskiej, małej góry naszła mnie jakaś inspiracja i powstała chęć jak najszybszego udania się do domu celem jej zapisania. Zamiast tego zadałem pytanie "kto jest świadomy tej chęci?" Odpowiedziałem sobie "Ja". Zadałem ponownie pytanie "kim jest ja?" i w tamtym momencie zobaczyłem świat na nowo, pełen wyrazistości i piękna.
Co do lektury to polecam książki autora "David Fontana" - "Poradnik medytacji", "sztuka medytacji", "lotos i miasto", są na allegro w rozsądnej cenie. Mnie zainspirowały do praktyki medytacyjnej.
Może też spróbowałbyś od czasu do czasu posłuchać medytacji prowadzonych - na stronie dharmaseed wpisz frazę "guided meditation". Może to zabrzmi śmiesznie ale mam wrażenie że w tego typu nagraniach zawarte jest także "błogosławieństwo" (rodzaj energii) nauczyciela i medytującej grupy.

Ja przecież też nie jestem nauczycielem, ani żadnym oświeconym. :) Oczywiście na siłę też nie ma co "nawijać". :)

Inspirująca lektura to jest coś, czego mi często brakuje. Z pewnością skorzystam. Natomiast z medytacji prowadzonej po angielsku nie dam rady. :) Jako tako rozumiem tekst, ale mowę - tylko piąte przez dziesiąte. To dla mnie strata czasu.

Można powiedzieć, że właśnie tak wygląda moja medytacja, a nawet codzienna aktywność. Czy to uważność oddechu, czy całego ciała, czy umysłu… sprowadza się właśnie do obserwacji "gospodarza". Różnica polega chyba tylko na tym, że nie werbalizuję a pozostaję maksymalnie uważny. Sęk w tym, że ów "gospodarz", natychmiast się rozpływa a na uważność bezobiektową, ciągle mnie nie stać. Dlatego się gubię. Dodatkowo sprawę utrudniają okoliczności, dlatego czuję potrzebę odcięcia się, przynajmniej na czas medytacji.

Ja mam odwrotnie :) Może nie jest to do końca właściwe, ale lubię jak wokół mnie jest hałas, nie jest nudno i wtedy mogę medytować. Co do tych książek to może jednak je pomiń, są dla absolutnych początkujących, a ty nim nie jesteś.