W Sawatti. „To nie ja, mnisi, kłócę się ze światem, lecz świat kłóci się ze mną. Ten, kto głosi Dhammę (dhammavādī) nie kłóci się z nikim na świecie. Co uczeni na świecie uważają za nieistniejące, o tym i ja mówię: «nie istnieje». Co uczeni na świecie uważają za istniejące, o tym i ja mówię: «istnieje».”
„Co uczeni na świecie uważają za nieistniejące, a o czym ja mówię: «nie istnieje»? Rzecz Przedmiot (rūpa) jest stały, trwały, wieczny, nie podlega zmianie – to uczeni na świecie uważają za nieistniejące; o tym i ja mówię: «nie istnieje». Doznanie (vedanā) …, spostrzeżenie (saññā) …, wzajemne uwarunkowania (saṅkhārā) …, świadomość (viññana) jest stała, trwała, wieczna, nie podlega zmianie – to uczeni na świecie uważają za nieistniejące; o tym i ja mówię: «nie istnieje». To właśnie uczeni na świecie uważają za nieistniejące; o tym i ja mówię: «nie istnieje».”
„Co uczeni na świecie uważają za istniejące, a o czym ja mówię: «istnieje»[1]? Rzecz Przedmiot jest niestały, prowadzi do udręczenia (dukkha), podlega zmianie – to uczeni na świecie uważają za istniejące; o tym i ja mówię: «istnieje». Doznanie …, spostrzeżenie …, wzajemne uwarunkowania …, świadomość jest niestała, prowadzi do udręczenia, podlega zmianie – to uczeni na świecie uważają za istniejące; o tym i ja mówię: «istnieje». To właśnie uczeni na świecie uważają za istniejące; o tym i ja mówię: «istnieje».”
„Istnieje, mnisi, na świecie to, co podlega światu. Do tego przebudził się Tathāgatha, to zrozumiał. Przebudziwszy się do tego, zrozumiawszy to – ogłasza, naucza, wyjaśnia, wykłada, odkrywa, bada, czyni prostym”.
„Co takiego istnieje na świecie, co podlega światu, do czego przebudził się Tathāgata, co zrozumiał, a przebudziwszy się do tego, zrozumiawszy to – ogłasza …, czyni prostym? Rzecz Przedmiot jest na świecie tym, co podlega światu, do tego przebudził się Tathāgata, to zrozumiał. Przebudziwszy się do tego, zrozumiawszy – ogłasza to…, czyni prostym.
Kto tego, co w ten sposób zostało przez Tathāgathę ogłoszone, nauczane, wyjaśnione, wykładane, odkrywane, badane i uczynione prostym nie zna ani nie rozumie – cóż zrobię z taką nieobeznaną, zwykła osobą (puthujjana), ślepą, pozbawioną oczu, pozbawioną poznania i nierozumną?”
„Doznanie …, spostrzeżenie …, wzajemne uwarunkowania …, świadomość jest na świecie tym, co podlega światu, do tego przebudził się Tathāgata, to zrozumiał. Przebudziwszy się do tego, zrozumiawszy to – ogłasza …, czyni prostym.
Kto tego, co w ten sposób zostało przez Tathāgathę ogłoszone, … i uczynione prostym nie zna ani nie rozumie – cóż zrobię z taką nieobeznaną, zwykła osobą, ślepą, … i nierozumną?”
„Tak jak, mnisi, niebieski, czerwony albo biały lotos zrodzony w wodzie, rosnący w wodzie, wyrastający z wody pozostaje niesplamiony wodą, tak też Tathāgata zrodzony na świecie, rosnący na świecie, przezwyciężywszy świat pozostaję niesplamiony światem.”
[1] Ten fragment sutty oferuje pewien istotny kontrargument dla przesłania Kaccānagotta sutty (SN 12.15). Budda podkreśla tu, że nie odrzuca wszystkich twierdzeń ontologicznych, lecz tylko te, które przekraczają ograniczenia możliwego doświadczenia. Podczas, gdy Kaccānagotta sutta (SN 12.15) pokazuje, że „środkowa nauka” wyklucza statyczne, substancjalne koncepcje istnienia i nieistnienia, obecny tekst pokazuje, że ta sama „środkowa nauka” może pomieścić stanowcze oświadczenie o tych kwestiach ontologicznych. Potwierdzenie istnienia pięciu agregatów, jako nietrwałych procesów, służy jako odpowiedź na iluzjonistyczne teorie, które utrzymują, że świat pozbawiony jest rzeczywistego bytu.
(Bhikkhu Bodhi, The Connected Discourses of the Buddha: A Translation of the Samyutta Nikaya, przypis do Puppha Sutty, [za:] fragmentem zamieszczonym przez Har-Dao)
—-
Zmiany:
- termin rūpa, pierwotnie rzecz, zamieniłem na przedmiot
- tłumaczenie cytatu autorstwa Bhikkhu Bodhiego