Nirodha-samāpatti

Osiągnięcie Ustania lub Zawieszenia (S. XIV, 11), także nazywane saññā-vedayita-nirodha, Zawieszenie Uczuć i Percepcji, jest to tymczasowe zawieszenie wszystkich świadomości i funkcji mentalnych, który następuje po częściowo świadomym stanie nazywanym Sferą Ani-postrzegania-ani-nie-postrzegania (patrz jhāna, 8). Powiedziane jest, że absolutnym warunkiem jego osiągnięcia jest doskonałe opanowanie wszystkich ośmiu Wchłonięć (jhāna), jak i uprzednie dojście do Anāgāmi lub stanu Arahata (patrz ariya-puggala).

Według Vis.M. XXIII wkroczenie w ten stan odbywa się w następujący sposób: dzięki mentalnemu Uspokojeniu (samatha) i Wglądowi (vipassanā) kolejno przechodzi się poprzez osiem wchłonięć aż do Sfery Ani-postrzegania-ani-nie-postrzegania, a następnie należy doprowadzić ten stan do zakończenia. Według Vis.M. jeżeli uczeń (Anāgāmi lub Arahat) przechodzi przez wchłonięcia jedynie za sprawą uspokojenia, czyli skupienia, osiągnie on jedynie Sferę Ani-postrzegania-ani-nie-postrzegania, a następnie dojdzie do zatrzymania. Z drugiej strony, jeżeli będzie on przechodził dzięki wglądowi, osiągnie on Owoc (phala) Anāgāmī lub Stanu Arahata. Ten jednak, który przechodzi z wchłonięcia do wchłonięcia za sprawą obu zdolności i po dokonaniu niezbędnych przygotowań doprowadza Sferę Ani-postrzegania-ani-nie-postrzegania do końca, ten dochodzi do stanu ustania. Gdy uczeń przechodzi poprzez osiem wchłonięć, za każdym razem wychodzi z osiągniętego wchłonięcia i za sprawą swojego Wglądu postrzega wszystkie zjawiska, które składają się na to szczególne wchłonięcie jako nietrwałe, cierpienie i bezosobowe. Następnie ponownie wchodzi on w kolejne, wyższe skupienie i w ten sposób praktykując Wgląd po każdym wchłonięciu ostatecznie dochodzi do Stanu Ani-postrzegania-ani-nie-postrzegania a następnie pełnego ustania. Według Komentarzy ten stan może trwać siedem dni lub nawet dłużej. Natychmiast jednak po obudzeniu z niego w Anagami powstaje Owoc stanu Anagami (Anāgāmi-phala) a w Arahacie, Owoc stanu Arahata (Arahatta-phala).

Jeżeli chodzi o różnicę pomiędzy Mnichem przebywającym w tym Stanie Ustania a martwą osobą M.43 podaje: "W nim, który jest martwy i którego życie dobiegło końca, cielesne (Wdech i Wydech), werbalne (Koncepcja Myślowa i Dyskursywne Myślenie) i mentalne funkcje (patrz sankhāra, 2 ) zostały zawieszone i doszły do zatrzymania, życie zakończyło się, życiowe ciepło wygasło, zdolności zostały zniszczone. Także w Mnichu, który osiągnął Ustanie Percepcji i Uczuć (saññāvedayita-nirodha) cielesne, werbalne i mentalne funkcje zostały zawieszone i doszły do zatrzymania, jednak życie nie jest zakończone, życiowe ciepło nie wygasło a zdolności nie zostały zniszczone."

Więcej szczegółów patrz Vis.M. XXIII, teksty patrz Ścieżka 206.

POWRÓT