Pat.ipadā

1. Droga, Ścieżka, na przykład w dukkhanirodhagāminipat.ipadā, czyli drodze prowadzącej do wygaśnięcia cierpienia (= cztery Szlachetne Prawdy) oraz w majjhima-pat.ipadā, Środkowej Drodze.

2. Postęp (patrz także pat.ipadā-ñān.adassana-visuddhi). Istnieją cztery rodzaje postępu ku wyzwoleniu: (1) Bolesny postęp z powolnym uzyskaniem zrozumienia (dukkhā pat.ipadā dandhābhiññā), (2) Bolesny postęp z szybkim uzyskaniem zrozumienia, (3) Przyjemny postęp z powolnym uzyskaniem zrozumienia, (4) Przyjemny postęp z szybkim uzyskaniem rozumienia. W A. IV, 162 jest powiedziane:

(1) "Pewne osoby z natury posiadają nadmierną chciwość, nadmierną nienawiść, nadmierne złudzenia i dlatego często odczuwają ból i smutek. Także pięć mentalnych zdolności takich, jak wiara, wigor, uważność, skupienie i mądrość (patrz indriya 15-19) są u nich stłumione. I z tego powodu jedynie powoli osiągają oni Bliskość (ānantariya) Ustania wszystkich Skaz.

(2) Pewne osoby z natury posiadają nadmierną chciwość itd., jednak pięć mentalnych zdolności jest u nich wyostrzone i z tego powodu osiągają oni prędko Bliskość Ustania wszystkich Skaz ….

(3) Pewne osoby z natury nie posiadają nadmiernej chciwości itd., jednak pięć mentalnych zdolności jest w nich stłumione i z tego powodu powoli osiągają oni Bliskość Ustania wszystkich Skaz ….

(4) Pewne osoby z natury nie posiadają nadmiernej chciwości itp., lecz te mentalne zdolności są u nich wyostrzone. Z tego powodu prędko osiągają oni Bliskość Ustania wszystkich Skaz ….”

Patrz A. IV, 162, 163, 166-169; Dhs. 176ff; tłum. At.t.hasālinī I, 243; 11, 291, 317.

POWRÓT