^{Przed rozpoczęciem nauki:}

<sup>1. zapoznaj się z zasadami wymowy http://sasana.wikidot.com/kieszonkowy-slownik-palijsko-polski
2. przeczytaj jakich form zapisu używamy na stronie: http://sasana.wikidot.com/kieszonkowy-slownik-palijsko-polski#toc3
3. warto także poznać podstawy Dhammy Buddhy, badania na ten temat można zacząć tu: http://sasana.wikidot.com/jak-zaczac</sup>

LEKCJA 2

SŁOWNICTWO

1. Rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na - a:

Dhamma [wym. dʰamma]
[w zależności od kontekstu, pozostawione zwykle w oryginalnym brzmieniu]
^{a) natura - prawo rzeczywistości, natura zjawisk, stan rzeczy
b) zjawisko - rzecz, obiekt, jednostkowość
c) nauka - doktryna buddyjska, przekaz Buddhy, wyzwalająca prawda / Prawda gdy chodzi o to, czego nauczał Buddha
(etym. dhāreti od dhṛ - dzierżyć, utrzymywać)}

Bhatta [wym. bʰa-ta]
ryż, jedzenie, obiad

Odana [wym. oodana]
ugotowany ryż, papka ryżu (z mlekiem i in.)

Gāma [wym. gaama]
wioska, osada; gromada

Suriya [wym. surija]
słońce

Canda [wym. cianda]
księżyc

Kukkura [wym. ku-kura]
pies (zły), ogar

Sunakha [wym. sunakʰa]
pies

Soṇa [wym. soona]
pies; rodzaj świętego drzewa

Vihāra [wym. wihaara]
klasztor, miejsce zamieszkania; spoczywać; spędzać czas

Patta [wym. pa-ta]
miska żebracza; liść; pióro; skrzydło; osiągnąwszy

Āvāṭa [wym. aawaata]
dół, zagłębienie

Pabbata [wym. pa-bata]
góra, szczyt, wzgórze, wzniesienie, skała

Yācaka [wym. jaaciaka]
żebrak, ten który błaga o coś

Sigāla [wym. sigaala]
szakal

Rukkha [wym. ru-kʰa]
drzewo

Czasowniki

Harati [wym. harati]
nieść, brać, zgarniać; kraść, grabić

Āharati [wym. aaharati]
przynosić, sprowadzać, przyprowadzać, wydawać

Paharati [wym. paharati]
bić, uderzać

Āruhati [wym. aaruhati]
wspinać się, wchodzić na coś

Oruhati [wym. ooruhati]
opuszczać się, schodzić z czegoś

Yācati [wym. jaaciati]
żebrać, błagać

Khaṇati [wym. kʰanati]
kopać, wykopywać; niszczyć

Vijjhati [wym. wi-dźʰati]
strzelać; przekuwać, przebijać

Rakkhati [wym. ra-kʰati]
chronić, opiekować się, ratować

Vandati [wym. wandati]
witać, wielbić, oddawać cześć

2. Odmiana rzeczowników rodzaju męskiego zakończonych na – a (c.d.) :

Biernik:

Biernik liczby pojedynczej tworzy się dodając końcówkę -ṃ do tematu rzeczownika.
Biernik liczby mnogiej tworzy się dodając końcówkę - e do tematu rzeczownika.
Odmieniony w ten sposób rzeczownik jest używany jako dopełnienie zdania. Biernik wyraża także cel ruchu.

Liczba pojedyncza

nara + ṃ = naraṃ
mātula + ṃ = mātulaṃ
kassaka + ṃ = kassakaṃ

Liczba mnoga

nara + e = nare
mātula + e = mātule
kassaka + e = kassake

3. Przykłady zdań:

Liczba pojedyncza:

1. Putto naraṃ passati. – Syn widzi mężczyznę.
2. Brāhmaṇo mātulaṃ rakkhati. – Bramin chroni wuja.
3. Vāṇijo kassakaṃ paharati. – Kupiec uderza rolnika.

Liczba mnoga:

1. Puttā nare passanti. - Synowie widzą mężczyzn.
2. Brāhmaṇā mātule rakkhanti. - Bramini chronią wujów.
3. Vāṇijā kassake paharanti. - Kupcy uderzają rolników.

Ćwiczenie 2 :

4. Przetłumacz na polski:

1. Tathāgato dhammaṃ bhāsati.
2. Brāhmaṇā odanaṃ bhuñjanti.
3. Manusso suriyaṃ passati.
4. Kumārā sigāle paharanti.
5. Yācakā bhattaṃ yācanti.
6. Kassakā āvāṭe khaṇanti.
7. Mitto gāmaṃ āgacchati.
8. Bhūpālo manusse rakkhati.
9. Puttā pabbataṃ gacchanti.
10. Kumāro Buddhaṃ vandati.
11. Vāṇijā patte āharanti.
12. Puriso vihāraṃ gacchati.
13. Kukkurā pabbataṃ dhāvanti.
14. Sigālā gāmaṃ āgacchanti.
15. Brāhmaṇā sahāyake āharanti.
16. Bhūpālā sugataṃ vandanti.
17. Yācakā sayanti.
18. Mittā sunakhe haranti.
19. Putto candaṃ passati.
20. Kassako gāmaṃ dhāvati.
21. Vāṇijā rukkhe chindanti.
22. Naro sigālaṃ vijjhati.
23. Kumāro odanaṃ bhuñjati.
24. Yācako soṇaṃ paharati.
25. Sahāyakā pabbate āruhanti.

6. Przetłumacz na pāḷijski:

1. Ludzie idą do klasztoru.
2. Rolnicy wchodzą na góry.
3. Bramin je ryż.
4. Przebudzony widzi chłopców.
5. Wujowie przynoszą miski.
6. Syn opiekuje się psem.
7. Król czci Oświeconego.
8. Kupiec przyprowadza chłopca.
9. Przyjaciele oddają cześć braminowi.
10. Żebracy żebrzą o ryż.
11. Kupcy strzelają do szakali.
12. Chłopcy wspinają się na górę.
13. Rolnik biegnie do wioski.
14. Kupiec gotuje ryż.
15. Synowie uwielbiają wuja.
16. Królowie chronią ludzi.
17. Błogosławiony przychodzi do klasztoru.
18. Mężczyźni schodzą.
19. Rolnicy kopią doły.
20. Kupiec biegnie.
21. Pies widzi księżyc.
22. Chłopcy wspinają się na drzewa.
23. Bramin przynosi miskę.
24. Żebrak śpi.
25. Król widzi Przebudzonego.

Zobacz odpowiedzi: Klucz do Podstaw pāḷijskiego