Słownik ten stanowi pierwszą próbę stworzenia prawdziwego słownika doktrynalnych terminów Buddyjskich stosowanych w Kanonie Pāli i Komentarzach do niego. Powinien wypełnić on lukę odczuwaną przez wielu studiujących Buddyzm. Nie zawiera on zaledwie powierzchownego wyliczenia ważnych terminów Pāli wraz z ich angielskimi odpowiednikami, lecz podaje dokładne i prawdziwe definicje oraz wyjaśnienia kanonicznych i post-kanonicznych terminów oraz doktryn opartych na Suttach, Abhidhammie i Komentarzach. Jest on także ilustrowany wieloma cytatami zaczerpniętymi z tych źródeł w taki sposób, by każdy, kto tego pragnie poprzez inteligentne połączenie rozmaitych artykułów stworzyć mógł wyczerpujące wyjaśnienie całych nauk Buddyzmu.
Jak już autor wskazał w jego przedmowie do Przewodnika po Abhidhamma Pitace (Colombo 1938), w Kanonie Abhidhammy można spotkać wiele terminów, które nie występują w Kanonie Sutt. Podobnie inne terminy można odnaleźć jedynie w Komentarzach, lecz nie ma ich w Suttach czy Abhidhammie. W Załączniku autor dokonał więc pierwszej próby usystematyzowania terminów, które nie występują w najstarszych tekstach Sutt oraz terminów, które można w Suttach odnaleźć, lecz stosowane są w innym znaczeniu oraz wyjaśniono jak bardzo te znaczenia różnią się od znaczeń stosowanych w najstarszych tekstach Sutt. Autor nie rości pretensji do tego, że ta systematyzacja jest całkowicie nieomylna i wyczerpująca.
W związku z tym autor chciałby zaznaczyć, że często cytowana Patisambhidā-Magga jak i Niddesa, Buddhavamsa oraz Cariyapitaka, choć zawarte w Khuddaka Nikāya w Sutta Pitace mają status Komentarzy. Choć najwyraźniej są one starsze od Komentrzy do Sutt pozostawionych nam w wersji Buddhaghosy, muszą one bez wątpienia pochodzić z późniejszego okresu niż narodziny Kanonu Abhidhammy.
Moje tłumaczenia terminów na język angielski często musiały znacznie różnić się od interpretacji podawanych przez zachodnich uczonych. Musiałem także wprowadzić wiele nowych słów. Wiele spośród wcześniejszych tłumaczeń musi zostać uznanych za częściowo lub całkowicie błędne, częściowo mylące lub w najlepszym wypadku jednostronne. Przykładowo niepoprawne jest tłumaczenie na Angielski nāma-rūpa jako “nazwa i forma”, javana (impulsy, czyli momenty karmicznych impulsów) jako “spostrzeganie”, itd.
Wyjaśnienie odnośnie prawdziwego znaczenia ośmiostopniowej Ścieżki, czterech Szlachetnych Prawd, paticca-samuppāda oraz pięciu skupisk istnienia - doktryn, których prawdziwe znaczenie było błędnie zrozumiane przez zachodnich autorów - z pewnością będzie przyjęte przez wielu jako olśnienie.
Autor wielokrotnie odczuwał potrzebę bezustannego i z każdego możliwego punktu widzenia wyjaśniania doktryny anattā, czyli “braku-ja”, tzn. bezosobowości oraz pustki wszelkich zjawisk istnienia. Wynika to z faktu, że to właśnie ta doktryna, wraz z doktryną zależności wszelkich zjawisk istnienia tworzy esencję całych Nauk Buddhy, bez której w żaden sposób nie jest możliwe zrozumienie ich we właściwym świetle. Z tego powodu doktryna bezosobowości przewija się niczym czerwona nić poprzez całą tę książkę.
Oby ten mały podręcznik był zawsze pomocnym towarzyszem oraz vademecum dla wszystkich oddanych uczniów w ich studiach nad źródłowymi pismami Buddyjskimi. Dla Buddyjskich autorów i wykładowców, oby umożliwił on uzupełnienie i pogłębienie ich wiedzy na temat głębokich nauk Buddhy!
Gdyby okazało się, że dla lepszego zrozumienia konieczne jest bardziej szczegółowe omówienie pewnych tematów, zadanie to przeznaczono dla kolejnego wydania tej pracy.
NYANATILOKA
Central Internment Camp
Dehra-Dun, India
28-8-1946