Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati tapodārāme. Atha kho āyasmā samiddhi rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya yena tapodā tenupasaṅkami gattāni parisiñcituṃ. Tapode gattāni parisiñcitvā paccuttaritvā ekacīvaro aṭṭhāsi gattāni pubbāpayamāno. Atha kho aññatarā devatā abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ tapodaṃ obhāsetvā yena āyasmā samiddhi tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā vehāsaṃ ṭhitā āyasmantaṃ samiddhiṃ gāthāya ajjhabhāsi –

"Abhutvā bhikkhasi bhikkhu, na hi bhutvāna bhikkhasi,
Bhutvāna bhikkhu bhikkhassu, mā taṃ kālo upaccagā"ti.

"Kālaṃ vohaṃ na jānāmi, channo kālo na dissati,
Tasmā abhutvā bhikkhāmi, mā maṃ kālo upaccagā"ti.

Tak słyszałem. Pewnego razu Błogosławiony w mieście Rajagaha przebywał, w gaju Tapodarama. Wtedy czcigodny Samiddhi w nocy przed świtem podniósłszy się, do (jeziora) Tapoda poszedł, żeby umyć ciało. W jeziorze Tapoda ciało umywszy, wyszedłszy (z wody) w jednej żółtej szacie stanął ciało susząc. Wtedy pewne bóstwo u schyłku nocy wspaniałym światłem prawie całe (jezioro) Tapoda oświetliwszy, do czcigodnego Samidhi zbliżyło się, zbliżywszy się, w powietrzu unosząc się, do czcigodnego Samiddhi wierszem powiedziało:

"Nie znalazłszy przyjemności prosisz o jałmużnę mnichu, znalazłszy przyjemność nie prosisz.
Znalazłszy przyjemność mnichu proś o jałmużnę, oby ci czas nie uciekał!"

(Samiddhi odpowiedział:)

"Czasu naprawdę ja nie znam, ukryty czas nie jest widziany.
Dlatego znalazłszy przyjemność proszę o jałmużnę, oby mi czas nie uciekał!"

Atha kho sā devatā pathaviyaṃ patiṭṭhahitvā āyasmantaṃ samiddhiṃ etadavoca – "daharo tvaṃ bhikkhu, pabbajito susu kāḷakeso, bhadrena yobbanena samannāgato, paṭhamena vayasā, anikkīḷitāvī kāmesu. Bhuñja, bhikkhu, mānusake kāme, mā sandiṭṭhikaṃ hitvā kālikaṃ anudhāvī"ti.

Wtedy tamto bóstwo na ziemi stanąwszy do czcigodnego Samiddhi powiedziało to: "Młody ty jesteś mnichu, młodym mnichem jesteś o czarnych włosach, szczęśliwą młodością obdarzony, w kwiecie wieku, nie znajdujący radości w przyjemnościach zmysłowych. Ciesz się, mnichu, ludzkimi przyjemnościami, nie porzuciwszy tego, co należy do życia za tym, co doczesne podążaj."

"Na khvāhaṃ, āvuso, sandiṭṭhikaṃ hitvā kālikaṃ anudhāvāmi. Kālikañca khvāhaṃ, āvuso, hitvā sandiṭṭhikaṃ anudhāvāmi. Kālikā hi, āvuso, kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. Sandiṭṭhiko ayaṃ dhammo akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī"ti.

"Naprawdę ja, przyjacielu, nie porzuciwszy tego, co należy do życia za tym, co doczesne podążam. A to, co doczesne naprawdę ja, przyjacielu, porzuciwszy za tym, co należy do życia podążam. Ponieważ doczesne, przyjacielu, przyjemności zmysłowe, (jak) powiedziane było przez Błogosławionego, to jest wiele cierpienia, wiele rozpaczy, niebezpieczeństwo tutaj jest większe. Należąca do życia ta Dhamma jest ponadczasowa, otwarta dla wszystkich, dająca się zastosować, osobiście powinna być poznawana przez mądrych ludzi."

"Kathañca, bhikkhu, kālikā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo? Kathaṃ sandiṭṭhiko ayaṃ dhammo akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī"ti?
"Ahaṃ kho, āvuso, navo acirapabbajito adhunāgato imaṃ dhammavinayaṃ. Na tāhaṃ sakkomi vitthārena ācikkhituṃ. Ayaṃ so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho rājagahe viharati tapodārāme. Taṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā etamatthaṃ puccha. Yathā te bhagavā byākaroti tathā naṃ dhāreyyāsī"ti.

"A dlaczego, mnichu, doczesne przyjemności zmysłowe, (jak) powiedziane było przez Błogosławionego, to jest wiele cierpienia, wiele rozpaczy, niebezpieczeństwo tutaj jest większe? Dlaczego należąca do życia ta Dhamma jest ponadczasowa, otwarta dla wszystkich, dająca się zastosować, osobiście powinna być poznawana przez mądrych ludzi?"
"Ja, przyjacielu, od niedawna jestem w stanie mnicha, jestem tym, który niedawno przyszedł do tej Dhammy i Dyscypliny. Ja nie jestem w stanie szczegółowo tego wyjaśnić. Ten Błogosławiony, arhat, w pełni przebudzony, w mieście Rajagaha przebywa, w gaju Tapodarama. Do tego Błogosławionego zbliżywszy się o tę sprawę zapytaj. Kiedy ci Błogosławiony wyjaśni, wtedy to zrozumiesz."

"Na kho, bhikkhu, sukaro so bhagavā amhehi upasaṅkamituṃ, aññāhi mahesakkhāhi devatāhi parivuto. Sace kho tvaṃ, bhikkhu, taṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā etamatthaṃ puccheyyāsi, mayampi āgaccheyyāma dhammassavanāyā"ti.
"Evamāvuso"ti kho āyasmā samiddhi tassā devatāya paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā samiddhi bhagavantaṃ etadavoca –

"Nie jest, mnichu, łatwo nam do tego Błogosławionego zbliżyć się, przez inne, posiadające większą moc, bóstwa, otoczonego. Jeśli ty, mnichu, do tego Błogosławionego zbliżywszy się o tę sprawę zapytałbyś, my także przyszlibyśmy, żeby Dhammy wysłuchać."
"Tak, przyjacielu", czcigodny Samiddhi tamtemu bóstwu odpowiedziawszy do Błogosławionego zbliżył się, zbliżywszy się, Błogosławionego pozdrowiwszy, z boku usiadł. Czcigodny Samiddhi, który z boku usiadł, do Błogosławionego powiedział to:

"Idhāhaṃ, bhante, rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya yena tapodā tenupasaṅkamiṃ gattāni parisiñcituṃ. Tapode gattāni parisiñcitvā paccuttaritvā ekacīvaro aṭṭhāsiṃ gattāni pubbāpayamāno. Atha kho, bhante, aññatarā devatā abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ tapodaṃ obhāsetvā yenāhaṃ tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā vehāsaṃ ṭhitā imāya gāthāya ajjhabhāsi –

"Abhutvā bhikkhasi bhikkhu, na hi bhutvāna bhikkhasi,
Bhutvāna bhikkhu bhikkhassu, mā taṃ kālo upaccagā"ti.

"Tutaj ja, Panie, w nocy przed świtem podniósłszy się, do (jeziora) Tapoda poszedłem, żeby umyć ciało. W jeziorze Tapoda ciało umywszy, wyszedłszy (z wody) w jednej żółtej szacie stanąłem ciało susząc. Wtedy pewne bóstwo u schyłku nocy wspaniałym światłem prawie całe (jezioro) Tapoda oświetliwszy, do mnie zbliżyło się, zbliżywszy się, w powietrzu unosząc się, ten wiersz powiedziało:

"Nie znalazłszy przyjemności prosisz o jałmużnę mnichu, znalazłszy przyjemność nie prosisz.
Znalazłszy przyjemność mnichu proś o jałmużnę, oby ci czas nie uciekał!"

Evaṃ vutte ahaṃ, bhante, taṃ devataṃ gāthāya paccabhāsiṃ –

"Kālaṃ vohaṃ na jānāmi, channo kālo na dissati,
Tasmā abhutvā bhikkhāmi, mā maṃ kālo upaccagā"ti.

Kiedy tak było powiedziane, wtedy ja, Panie, tamtemu bóstwu wierszem odpowiedziałem:

"Czasu naprawdę ja nie znam, ukryty czas nie jest widziany.
Dlatego znalazłszy przyjemność proszę o jałmużnę, oby mi czas nie uciekał!"

Atha kho, bhante, sā devatā pathaviyaṃ patiṭṭhahitvā maṃ etadavoca – 'daharo tvaṃ, bhikkhu, pabbajito susu kāḷakeso, bhadrena yobbanena samannāgato, paṭhamena vayasā, anikkīḷitāvī kāmesu. Bhuñja, bhikkhu, mānusake kāme, mā sandiṭṭhikaṃ hitvā kālikaṃ anudhāvī'ti.

Wtedy tamto bóstwo na ziemi stanąwszy do mnie powiedziało to: 'Młody ty jesteś mnichu, młodym mnichem jesteś o czarnych włosach, szczęśliwą młodością obdarzony, w kwiecie wieku, nie znajdujący radości w przyjemnościach zmysłowych. Ciesz się, mnichu, ludzkimi przyjemnościami, nie porzuciwszy tego, co należy do życia za tym, co doczesne podążaj.'

Evaṃ vuttāhaṃ, bhante, taṃ devataṃ etadavocaṃ – 'na khvāhaṃ, āvuso, sandiṭṭhikaṃ hitvā kālikaṃ anudhāvāmi, kālikañca khvāhaṃ, āvuso, hitvā sandiṭṭhikaṃ anudhāvāmi. Kālikā hi, āvuso, kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā' ādīnavo ettha bhiyyo. Sandiṭṭhiko ayaṃ dhammo akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī'ti.

Kiedy tak było powiedziane, wtedy ja, Panie, do tamtego bóstwa powiedziałem to: 'Naprawdę ja, przyjacielu, nie porzuciwszy tego, co należy do życia za tym, co doczesne podążam. A to, co doczesne naprawdę ja, przyjacielu, porzuciwszy za tym, co należy do życia podążam. Ponieważ doczesne, przyjacielu, przyjemności zmysłowe, (jak) powiedziane było przez Błogosławionego, to jest wiele cierpienia, wiele rozpaczy, niebezpieczeństwo tutaj jest większe. Należąca do życia ta Dhamma jest ponadczasowa, otwarta dla wszystkich, dająca się zastosować, osobiście powinna być poznawana przez mądrych ludzi.'

Evaṃ vutte, bhante, sā devatā maṃ etadavoca – 'kathañca, bhikkhu, kālikā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo? Kathaṃ sandiṭṭhiko ayaṃ dhammo akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī'ti?
Evaṃ vuttāhaṃ, bhante, taṃ devataṃ etadavocaṃ – 'ahaṃ kho, āvuso, navo acirapabbajito adhunāgato imaṃ dhammavinayaṃ, na tāhaṃ sakkomi vitthārena ācikkhituṃ. Ayaṃ so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho rājagahe viharati tapodārāme. Taṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā etamatthaṃ puccha. Yathā te bhagavā byākaroti tathā naṃ dhāreyyāsī'ti.

Kiedy tak było powiedziane, Panie, tamto bóstwo do mnie powiedziało to: 'A dlaczego, mnichu, doczesne przyjemności zmysłowe, (jak) powiedziane było przez Błogosławionego, to jest wiele cierpienia, wiele rozpaczy, niebezpieczeństwo tutaj jest większe? Dlaczego należąca do życia ta Dhamma jest ponadczasowa, otwarta dla wszystkich, dająca się zastosować, osobiście powinna być poznawana przez mądrych ludzi?'
Kiedy tak było powiedziane, wtedy ja, Panie, do tamtego bóstwa powiedziałem to: 'Ja, przyjacielu, od niedawna jestem w stanie mnicha, jestem tym, który niedawno przyszedł do tej Dhammy i Dyscypliny. Ja nie jestem w stanie szczegółowo tego wyjaśnić. Ten Błogosławiony, arhat, w pełni przebudzony, w mieście Rajagaha przebywa, w gaju Tapodarama. Do tego Błogosławionego zbliżywszy się o tę sprawę zapytaj. Kiedy ci Błogosławiony wyjaśni, wtedy to zrozumiesz.'

Evaṃ vutte, bhante, sā devatā maṃ etadavoca – 'na kho, bhikkhu, sukaro so bhagavā amhehi upasaṅkamituṃ, aññāhi mahesakkhāhi devatāhi parivuto. Sace kho, tvaṃ bhikkhu, taṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā etamatthaṃ puccheyyāsi, mayampi āgaccheyyāma dhammassavanāyā'ti. Sace, bhante, tassā devatāya saccaṃ vacanaṃ, idheva sā devatā avidūre"ti.
Evaṃ vutte, sā devatā āyasmantaṃ samiddhiṃ etadavoca – "puccha, bhikkhu, puccha, bhikkhu, yamahaṃ anuppattā"ti.

Kiedy tak było powiedziane, Panie, tamto bóstwo do mnie powiedziało to: 'Nie jest, mnichu, łatwo nam do tego Błogosławionego zbliżyć się, przez inne, posiadające większą moc, bóstwa, otoczonego. Jeśli ty, mnichu, do tego Błogosławionego zbliżywszy się o tę sprawę zapytałbyś, my także przyszlibyśmy, żeby Dhammy wysłuchać.' Jeśli, Panie, tamtego bóstwa mowa jest prawdą, wtedy tamto bóstwo powinno być niedaleko."
Kiedy tak było powiedziane, tamto bóstwo do czcigodnego Samiddhi powiedziało to: "Zapytaj, mnichu, zapytaj, mnichu, oto ja przybyłem."

Atha kho bhagavā taṃ devataṃ gāthāhi ajjhabhāsi –

"Akkheyyasaññino sattā, akkheyyasmiṃ patiṭṭhitā,
Akkheyyaṃ apariññāya, yogamāyanti maccuno.
Akkheyyañca pariññāya, akkhātāraṃ na maññati,
Tañhi tassa na hotīti, yena naṃ vajjā na tassa atthi.

Sace vijānāsi vadehi yakkhā"ti.

Wtedy Błogosławiony tamtemu bóstwu wierszem powiedział:

"Istoty, które postrzegają wyrażalne, w wyrażalnym są umocnione,
Wyrażalne nie jest w pełni zrozumiane, (więc) chodzą w więzach śmierci.
Ale (gdy) wyrażalne jest w pełni zrozumiane, ten, kto (to) wyraża nie pojmuje (tego),
Naprawdę to dla niego nie istnieje, dlatego powiedziałby, że nie jest jego.

Jeśli rozumiesz, powiedz demonie¹!"

"Na khvāhaṃ, bhante, imassa bhagavatā saṅkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ ājānāmi. Sādhu me, bhante, bhagavā tathā bhāsatu yathāhaṃ imassa bhagavatā saṅkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ jāneyya"nti.

"Samo visesī uda vā nihīno,
Yo maññatī so vivadetha tena.
Tīsu vidhāsu avikampamāno,
Samo visesīti na tassa hoti.

Sace vijānāsi vadehi yakkhā"ti.

"Naprawdę ja, Panie, tego przez Błogosławionego w skrócie powiedzianego wyjaśnienia nie rozumiem. Proszę, niech mi, Panie, Błogosławiony tak powie, abym ja to przez Błogosławionego w skrócie powiedziane wyjaśnienie zrozumiał."

(Błogosławiony powiedział:)

"Równy, lepszy niż inni albo gorszy (jestem),
Kto (tak) pojmuje, ten spierałby się o to.
W trzy rozróżnienia nie wątpiący,
Równy, lepszy niż inni (jestem), on o tym nie myśli.

Jeśli rozumiesz, powiedz demonie!"

"Imassāpi khvāhaṃ, bhante, bhagavatā saṅkhittena bhāsitassa na vitthārena atthaṃ ājānāmi. Sādhu me, bhante, bhagavā tathā bhāsatu yathāhaṃ imassa bhagavatā saṅkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ jāneyya"nti.

"Pahāsi saṅkhaṃ na vimānamajjhagā, acchecchi taṇhaṃ idha nāmarūpe,
Taṃ chinnaganthaṃ anighaṃ nirāsaṃ, pariyesamānā nājjhagamuṃ.
Devā manussā idha vā huraṃ vā, saggesu vā sabbanivesanesu.

Sace vijānāsi vadehi yakkhā"ti.

"Naprawdę ja tego także, Panie, przez Błogosławionego w skrócie powiedzianego wyjaśnienia nie rozumiem. Proszę, niech mi, Panie, Błogosławiony tak powie, abym ja to przez Błogosławionego w skrócie powiedziane wyjaśnienie zrozumiał."

(Błogosławiony powiedział:)

"Porzucił ocenianie, nie trzymał się koncepcji, zniszczył pragnienie tutaj, w nazwie i formie,
Tego zniszczenia więzów, wolności od zmartwień, braku pragnień, na próżno szukający.
(Na próżno tak szukają) bogowie i ludzie w tym albo innym świecie, w niebach albo wszystkich (swoich) siedzibach.

Jeśli rozumiesz, powiedz demonie!"

"Imassa khvāhaṃ, bhante, bhagavatā saṅkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāmi –

"Pāpaṃ na kayirā vacasā manasā,
Kāyena vā kiñcana sabbaloke.
Kāme pahāya satimā sampajāno.
Dukkhaṃ na sevetha anatthasaṃhita"nti.

"Naprawdę ja to, Panie, przez Błogosławionego w skrócie powiedziane wyjaśnienie rozumiem.

"Zła nie należy czynić mową, umysłem,
Albo ciałem, ani trochę, we wszystkich światach.
Przyjemności zmysłowe porzuciwszy (bądź) uważny, gorliwy.
Cierpienia nie porzucajcie, (to) nie jest korzystne."