Ekaṃ samayaṃ āyasmā ca sāriputto, āyasmā ca mahākoṭṭhiko bārāṇasiyaṃ viharanti isipatane migadāye. Atha kho āyasmā sāriputto sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenāyasmā mahākoṭṭhiko tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmatā mahākoṭṭhikena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā sāriputto āyasmantaṃ mahākoṭṭhikaṃ etadavoca – "'kiṃ nu kho, āvuso koṭṭhika, hoti tathāgato paraṃ maraṇā'ti …pe… 'kiṃ panāvuso, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā'ti iti puṭṭho samāno – 'etampi kho, āvuso, abyākataṃ bhagavatā – neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā'ti vadesi. Ko nu kho, āvuso, hetu, ko paccayo, yenetaṃ abyākataṃ bhagavatā"ti?

Pewnego razu czcigodny Sariputta i czcigodny Mahakotthika w Varanasi przebywali, w Isipatana, w Parku Jeleni. Wtedy czcigodny Sariputta pod wieczór z odosobnienia wyszedłszy do czcigodnego Mahakotthiki zbliżył się, zbliżywszy się, z czcigodnym Mahakotthiką przyjacielskie pozdrowienia wymienił. Przyjacielskie pozdrowienia i uprzejmości wymieniwszy, z boku usiadł. Czcigodny Sariputta, który z boku usiadł, do czcigodnego Mahakotthiki powiedział to: "Jak to jest, przyjacielu Kotthiko, czy Tathagata istnieje po śmierci? …etc… 'A zatem, przyjacielu, Tathagata ani istnieje ani nie istnieje po śmierci?', tak zapytany tak samo odpowiadasz - 'To także, przyjacielu, niewyjaśnione jest przez Błogosławionego - 'Tathagata ani istnieje ani nie istnieje po śmierci.' Z jakiego powodu, przyjacielu, z jakiej przyczyny jest to niewyjaśnione przez Błogosławionego?"

"Rūpārāmassa kho, āvuso, rūparatassa rūpasammuditassa rūpanirodhaṃ ajānato apassato yathābhūtaṃ, 'hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipissa hoti, 'na hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipissa hoti, 'hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipissa hoti, 'neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipissa hoti. Vedanārāmassa kho, āvuso, vedanāratassa vedanāsammuditassa, vedanānirodhaṃ ajānato apassato yathābhūtaṃ, 'hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipissa hoti …pe… saññārāmassa kho, āvuso …pe… saṅkhārārāmassa kho āvuso …pe… viññāṇārāmassa kho, āvuso, viññāṇaratassa viññāṇasammuditassa viññāṇanirodhaṃ ajānato apassato yathābhūtaṃ, 'hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipissa hoti …pe… 'neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipissa hoti".

"U znajdującego przyjemność w formie, przyjacielu, u cieszącego się formą, u rozkoszującego się formą, zniszczenie formy w rzeczywistej istocie jest nierozpoznane, niewidziane, (dlatego) 'Tathagata istnieje po śmierci', taka jest myśl, 'Tathagata nie istnieje po śmierci', taka także jest myśl, 'Tathagata istnieje i nie istnieje po śmierci', taka także jest myśl, 'Tathagata ani istnieje ani nie istnieje po śmierci', taka także jest myśl. U znajdującego przyjemność w uczuciu, przyjacielu, u cieszącego się uczuciem, u rozkoszującego się uczuciem, zniszczenie uczucia w rzeczywistej istocie jest nierozpoznane, niewidziane, (dlatego) 'Tathagata istnieje po śmierci', taka jest myśl …etc… u znajdującego przyjemność w postrzeżeniu, przyjacielu …etc… u znajdującego przyjemność w kammicznych formacjach, przyjacielu …etc… u znajdującego przyjemność w świadomości, przyjacielu, u cieszącego się świadomością, u rozkoszującego się świadomością, zniszczenie świadomości w rzeczywistej istocie jest nierozpoznane, niewidziane, (dlatego) 'Tathagata istnieje po śmierci', taka jest myśl …etc… 'Tathagata ani istnieje ani nie istnieje po śmierci', taka także jest myśl."

"Na rūpārāmassa kho, āvuso, na rūparatassa na rūpasammuditassa, rūpanirodhaṃ jānato passato yathābhūtaṃ, 'hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipissa na hoti …pe… 'neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipissa na hoti. Na vedanārāmassa kho, āvuso …pe… na saññārāmassa kho, āvuso …pe… na saṅkhārārāmassa kho, āvuso …pe… na viññāṇārāmassa kho, āvuso, na viññāṇaratassa na viññāṇasammuditassa, viññāṇanirodhaṃ jānato passato yathābhūtaṃ, 'hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipissa na hoti …pe… 'neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipissa na hoti. Ayaṃ kho, āvuso, hetu, ayaṃ paccayo, yenetaṃ abyākataṃ bhagavatā"ti.

"U nie znajdującego przyjemności w formie, przyjacielu, u nie cieszącego się formą, u nie rozkoszującego się formą, zniszczenie formy w rzeczywistej istocie jest rozpoznane, widziane, (dlatego) 'Tathagata istnieje po śmierci', nie ma takiej myśli …etc… 'Tathagata ani istnieje ani nie istnieje po śmierci', nie ma także takiej myśli. U nie znajdującego przyjemności w uczuciu, przyjacielu …etc… u nie znajdującego przyjemności w postrzeżeniu, przyjacielu …etc… u nie znajdującego przyjemności w kammicznych formacjach, przyjacielu …etc… u nie znajdującego przyjemności w świadomości, przyjacielu, u nie cieszącego się świadomością, u nie rozkoszującego się świadomością, zniszczenie świadomości w rzeczywistej istocie jest rozpoznane, widziane, (dlatego) 'Tathagata istnieje po śmierci', nie ma takiej myśli …etc… 'Tathagata ani istnieje ani nie istnieje po śmierci', nie ma także takiej myśli. Z tego powodu, przyjacielu, z tej przyczyny jest to niewyjaśnione przez Błogosławionego."

"Siyā panāvuso, aññopi pariyāyo, yenetaṃ abyākataṃ bhagavatā"ti?
"Siyā, āvuso. Bhavārāmassa kho, āvuso, bhavaratassa bhavasammuditassa, bhavanirodhaṃ ajānato apassato yathābhūtaṃ, 'hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipissa hoti …pe… 'neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipissa hoti. Na bhavārāmassa kho, āvuso, na bhavaratassa na bhavasammuditassa, bhavanirodhaṃ jānato passato yathābhūtaṃ, 'hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipissa na hoti …pe… 'neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipissa na hoti. Ayampi kho, āvuso, pariyāyo, yenetaṃ abyākataṃ bhagavatā"ti.

"Ale czy byłaby, przyjacielu, jeszcze inna metoda (objaśnienia), (dlaczego) jest to niewyjaśnione przez Błogosławionego?"
"Byłaby, przyjacielu. U znajdującego przyjemność w istnieniu, przyjacielu, u cieszącego się istnieniem, u rozkoszującego się istnieniem, zniszczenie istnienia w rzeczywistej istocie jest nierozpoznane, niewidziane, (dlatego) 'Tathagata istnieje po śmierci', taka jest myśl …etc… 'Tathagata ani istnieje ani nie istnieje po śmierci', taka także jest myśl. U nie znajdującego przyjemności w istnieniu, przyjacielu, u nie cieszącego się istnieniem, u nie rozkoszującego się istnieniem, zniszczenie istnienia w rzeczywistej istocie jest rozpoznane, widziane, (dlatego) 'Tathagata istnieje po śmierci', nie ma takiej myśli …etc… 'Tathagata ani istnieje ani nie istnieje po śmierci', nie ma także takiej myśli. Z tego powodu, przyjacielu, z tej przyczyny jest to niewyjaśnione przez Błogosławionego."

"Siyā panāvuso, aññopi pariyāyo, yenetaṃ abyākataṃ bhagavatā"ti?
"Siyā, āvuso. Upādānārāmassa kho, āvuso, upādānaratassa upādānasammuditassa, upādānanirodhaṃ ajānato apassato yathābhūtaṃ, 'hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipissa hoti …pe… 'neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipissa hoti. Na upādānārāmassa kho, āvuso, na upādānaratassa na upādānasammuditassa, upādānanirodhaṃ jānato passato yathābhūtaṃ, 'hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipissa na hoti …pe… 'neva, hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipissa na hoti. Ayampi kho āvuso, pariyāyo, yenetaṃ abyākataṃ bhagavatā"ti.

"Ale czy byłaby, przyjacielu, jeszcze inna metoda (objaśnienia), (dlaczego) jest to niewyjaśnione przez Błogosławionego?"
"Byłaby, przyjacielu. U znajdującego przyjemność w chwytaniu, przyjacielu, u cieszącego się chwytaniem, u rozkoszującego się chwytaniem, zniszczenie chwytania w rzeczywistej istocie jest nierozpoznane, niewidziane, (dlatego) 'Tathagata istnieje po śmierci', taka jest myśl …etc… 'Tathagata ani istnieje ani nie istnieje po śmierci', taka także jest myśl. U nie znajdującego przyjemności w chwytaniu, przyjacielu, u nie cieszącego się chwytaniem, u nie rozkoszującego się chwytaniem, zniszczenie chwytania w rzeczywistej istocie jest rozpoznane, widziane, (dlatego) 'Tathagata istnieje po śmierci', nie ma takiej myśli …etc… 'Tathagata ani istnieje ani nie istnieje po śmierci', nie ma także takiej myśli. Z tego powodu, przyjacielu, z tej przyczyny jest to niewyjaśnione przez Błogosławionego."

"Siyā panāvuso, aññopi pariyāyo, yenetaṃ abyākataṃ bhagavatā"ti?
"Siyā, āvuso. Taṇhārāmassa kho, āvuso, taṇhāratassa taṇhāsammuditassa, taṇhānirodhaṃ ajānato apassato yathābhūtaṃ, 'hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipissa hoti …pe… 'neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipissa hoti. Na taṇhārāmassa kho, āvuso, na taṇhāratassa na taṇhāsammuditassa, taṇhānirodhaṃ jānato passato yathābhūtaṃ, 'hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipissa na hoti …pe. … 'neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipissa na hoti. Ayampi kho, āvuso, pariyāyo, yenetaṃ abyākataṃ bhagavatā"ti.
"Siyā panāvuso, aññopi pariyāyo, yenetaṃ abyākataṃ bhagavatā"ti?
"Ettha dāni, āvuso sāriputta, ito uttari kiṃ icchasi? Taṇhāsaṅkhayavimuttassa, āvuso sāriputta, bhikkhuno vaṭṭaṃ natthi paññāpanāyā"ti.

"Ale czy byłaby, przyjacielu, jeszcze inna metoda (objaśnienia), (dlaczego) jest to niewyjaśnione przez Błogosławionego?"
"Byłaby, przyjacielu. U znajdującego przyjemność w pragnieniu, przyjacielu, u cieszącego się pragnieniem, u rozkoszującego się pragnieniem, zniszczenie pragnienia w rzeczywistej istocie jest nierozpoznane, niewidziane, (dlatego) 'Tathagata istnieje po śmierci', taka jest myśl …etc… 'Tathagata ani istnieje ani nie istnieje po śmierci', taka także jest myśl. U nie znajdującego przyjemności w pragnieniu, przyjacielu, u nie cieszącego się pragnieniem, u nie rozkoszującego się pragnieniem, zniszczenie pragnienia w rzeczywistej istocie jest rozpoznane, widziane, (dlatego) 'Tathagata istnieje po śmierci', nie ma takiej myśli …etc… 'Tathagata ani istnieje ani nie istnieje po śmierci', nie ma także takiej myśli. Z tego powodu, przyjacielu, z tej przyczyny jest to niewyjaśnione przez Błogosławionego."
"Ale czy byłaby, przyjacielu, jeszcze inna metoda (objaśnienia), (dlaczego) jest to niewyjaśnione przez Błogosławionego?"
"Tu i teraz, przyjacielu Sariputto, czego poza tym jeszcze chcesz? Mnichowi wyzwolonemu przez całkowite zniszczenie pragnienia, przyjacielu Sariputto, nie wystarczy cyklu narodzin dla opisania (tego)."