Atha kho vacchagotto paribbājako yenāyasmā mahāmoggallāno tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmatā mahāmoggallānena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho vacchagotto paribbājako āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ etadavoca – "Kiṃ nu kho, bho moggallāna, sassato loko"ti?
"Abyākataṃ kho etaṃ, vaccha, bhagavatā – 'sassato loko'"ti.
"Kiṃ pana, bho moggallāna, asassato loko"ti?
"Etampi kho, vaccha, abyākataṃ bhagavatā – 'asassato loko'"ti.
"Kiṃ nu kho, bho moggallāna, antavā loko"ti?
"Abyākataṃ kho etaṃ, vaccha, bhagavatā – 'antavā loko'"ti.
"Kiṃ pana, bho moggallāna, anantavā loko"ti?
"Etampi kho, vaccha, abyākataṃ bhagavatā – 'anantavā loko'"ti.
"Kiṃ nu kho, bho moggallāna, taṃ jīvaṃ taṃ sarīra"nti?
"Abyākataṃ kho etaṃ, vaccha, bhagavatā – 'taṃ jīvaṃ taṃ sarīra'"nti.
"Kiṃ pana, bho moggallāna, aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra"nti?
"Etampi kho, vaccha, abyākataṃ bhagavatā – 'aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra'"nti.
"Kiṃ nu kho, bho moggallāna, hoti tathāgato paraṃ maraṇā"ti?
"Abyākataṃ kho etaṃ, vaccha, bhagavatā – 'hoti tathāgato paraṃ maraṇā'"ti.
"Kiṃ pana, bho moggallāna, na hoti tathāgato paraṃ maraṇā"ti?
"Etampi kho, vaccha, abyākataṃ bhagavatā – 'na hoti tathāgato paraṃ maraṇā'"ti.
"Kiṃ nu kho, bho moggallāna, hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā"ti?
"Abyākataṃ kho etaṃ, vaccha, bhagavatā – 'hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā'"ti.
"Kiṃ pana, bho moggallāna, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā"ti?
"Etampi kho, vaccha, abyākataṃ bhagavatā – 'neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā'"ti.

Wówczas wędrowny mnich Vacchagotta do czcigodnego Mahamoggallany zbliżył się, zbliżywszy się, z czcigodnym Mahamoggallaną przyjacielskie pozdrowienia wymienił. Przyjacielskie pozdrowienia i uprzejmości wymieniwszy, z boku usiadł. Wędrowny mnich Vacchagotta, który z boku usiadł, do czcigodnego Mahamoggallany powiedział to: "Jak to jest, drogi Moggallano, czy świat jest wieczny?"
"Niewyjaśnione jest to, Vaccho, przez Błogosławionego - 'świat jest wieczny.'"
"A zatem, drogi Moggallano, świat nie jest wieczny?"
"To także, Vaccho, niewyjaśnione jest przez Błogosławionego - 'świat nie jest wieczny.'"
"Jak to jest, drogi Moggallano, czy świat jest skończony?"
"Niewyjaśnione jest to, Vaccho, przez Błogosławionego - 'świat jest skończony.'"
"A zatem, drogi Moggallano, świat nie jest skończony?"
"To także, Vaccho, niewyjaśnione jest przez Błogosławionego - 'świat nie jest skończony.'"
"Jak to jest, drogi Moggallano, czy ta dusza jest tym ciałem?"
"Niewyjaśnione jest to, Vaccho, przez Błogosławionego - 'ta dusza jest tym ciałem.'"
"A zatem, drogi Moggallano, czym innym jest dusza, czym innym jest ciało?"
"To także, Vaccho, niewyjaśnione jest przez Błogosławionego - 'czym innym jest dusza, czym innym jest ciało.'"
"Jak to jest, drogi Moggallano, czy Tathagata istnieje po śmierci?"
"Niewyjaśnione jest to, Vaccho, przez Błogosławionego - 'Tathagata istnieje po śmierci.'"
"A zatem, drogi Moggallano, Tathagata nie istnieje po śmierci?"
"To także, Vaccho, niewyjaśnione jest przez Błogosławionego - 'Tathagata nie istnieje po śmierci.'"
"Jak to jest, drogi Moggallano, czy Tathagata istnieje i nie istnieje po śmierci?"
"Niewyjaśnione jest to, Vaccho, przez Błogosławionego - 'Tathagata istnieje i nie istnieje po śmierci.'"
"A zatem, drogi Moggallano, Tathagata ani istnieje ani nie istnieje po śmierci?"
"To także, Vaccho, niewyjaśnione jest przez Błogosławionego - 'Tathagata ani istnieje ani nie istnieje po śmierci.'"

"Ko nu kho, bho moggallāna, hetu ko paccayo, yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ evaṃ puṭṭhānaṃ evaṃ veyyākaraṇaṃ hoti – sassato lokoti vā, asassato lokoti vā, antavā lokoti vā, anantavā lokoti vā, taṃ jīvaṃ taṃ sarīranti vā, aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīranti vā, hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā, na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā, hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā?
Ko pana, bho moggallāna, hetu ko paccayo, yena samaṇassa gotamassa evaṃ puṭṭhassa na evaṃ veyyākaraṇaṃ hoti – sassato lokotipi, asassato lokotipi, antavā lokotipi, anantavā lokotipi, taṃ jīvaṃ taṃ sarīrantipi, aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīrantipi, hoti tathāgato paraṃ maraṇātipi, na hoti tathāgato paraṃ maraṇātipi, hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇātipi, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇātipī"ti?

"Z jakiego powodu, drogi Mogallano, z jakiej przyczyny wędrownym mnichom, wyznawcom innych doktryn na takie zadawane pytania, takie są udzielane odpowiedzi - 'świat jest wieczny', albo 'świat nie jest wieczny', albo 'świat jest skończony', albo 'świat nie jest skończony', albo 'ta dusza jest tym ciałem, albo 'czym innym jest dusza, czym innym jest ciało', albo 'Tathagata istnieje po śmierci', albo 'Tathagata nie istnieje po śmierci', albo 'Tathagata istnieje i nie istnieje po śmierci', albo 'Tathagata ani istnieje ani nie istnieje po śmierci'?
Co więcej, z jakiego powodu, drogi Mogallano, z jakiej przyczyny przez ascetę Gotamę na takie zadawane pytania, nie są udzielane takie odpowiedzi - 'świat jest wieczny', także 'świat nie jest wieczny', także 'świat jest skończony', także 'świat nie jest skończony', także 'ta dusza jest tym ciałem', także 'czym innym jest dusza, czym innym jest ciało', także 'Tathagata istnieje po śmierci', także 'Tathagata nie istnieje po śmierci', także 'Tathagata istnieje i nie istnieje po śmierci', także 'Tathagata ani istnieje ani nie istnieje po śmierci'?"

"Aññatitthiyā kho, vaccha, paribbājakā cakkhuṃ 'etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā'ti samanupassanti …pe… jivhaṃ 'etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā'ti samanupassanti …pe… manaṃ 'etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā'ti samanupassanti. Tasmā aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ evaṃ puṭṭhānaṃ evaṃ veyyākaraṇaṃ hoti – sassato lokoti vā …pe… neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā.
Tathāgato ca kho, vaccha, arahaṃ sammāsambuddho cakkhuṃ 'netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā'ti samanupassati …pe… jivhaṃ 'netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā'ti samanupassati …pe… manaṃ 'netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā'ti samanupassati. Tasmā tathāgatassa evaṃ puṭṭhassa na evaṃ veyyākaraṇaṃ hoti – sassato lokotipi …pe… neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇātipī"ti.

"Wędrowni mnisi, Vaccho, wyznawcy innych doktryn, oko jako 'to jest moje, to jestem ja, to jest moje ja' postrzegają …etc… język jako 'to jest moje, to jestem ja, to jest moje ja' postrzegają …etc… umysł jako 'to jest moje, to jestem ja, to jest moje ja' postrzegają. Dlatego wędrownym mnichom, wyznawcom innych doktryn, na takie zadawane pytania, takie są udzielane odpowiedzi - 'świat jest wieczny' …etc… albo 'Tathagata ani istnieje ani nie istnieje po śmierci.'
Tathagata natomiast, Vaccho, arahat, w pełni przebudzony, oko jako 'to nie jest moje, to nie jestem ja, to nie jest moje ja' postrzega …etc… język jako 'to nie jest moje, to nie jestem ja, to nie jest moje ja' postrzega …etc… umysł jako 'to nie jest moje, to nie jestem ja, to nie jest moje ja' postrzega. Dlatego przez Tathagatę, na takie zadawane pytania, nie są udzielane takie odpowiedzi - 'świat jest wieczny' …etc… także 'Tathagata ani istnieje ani nie istnieje po śmierci."

Atha kho vacchagotto paribbājako uṭṭhāyāsanā yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho vacchagotto paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – "kiṃ nu kho, bho gotama, sassato loko"ti?
"Abyākataṃ kho etaṃ, vaccha, mayā – 'sassato loko'ti …pe…
"Kiṃ pana, bho gotama, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā"ti?
"Etampi kho, vaccha, abyākataṃ mayā – 'neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā'"ti.
"Ko nu kho, bho gotama, hetu ko paccayo, yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ evaṃ puṭṭhānaṃ evaṃ veyyākaraṇaṃ hoti – 'sassato loko' ti vā …pe… 'neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā'ti vā? Ko pana, bho gotama, hetu ko paccayo, yena bhoto gotamassa evaṃ puṭṭhassa na evaṃ veyyākaraṇaṃ hoti – 'sassato loko'tipi …pe… 'neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipī"ti?

Wtedy wędrowny mnich Vacchagotta podniósłszy się z siedzenia, do Błogosławionego zbliżył się, zbliżywszy się, z Błogosławionym przyjacielskie pozdrowienia wymienił. Przyjacielskie pozdrowienia i uprzejmości wymieniwszy, z boku usiadł. Wędrowny mnich Vacchagotta, który z boku usiadł, do Błogosławionego powiedział to: "Jak to jest, drogi Gotamo, czy świat jest wieczny?"
"Niewyjaśnione jest to, Vaccho, przeze mnie - 'świat jest wieczny.' …etc…
"A zatem, drogi Gotamo, Tathagata ani istnieje ani nie istnieje po śmierci?"
"To także, Vaccho, niewyjaśnione jest przeze mnie - 'Tathagata ani istnieje ani nie istnieje po śmierci.'"
"Z jakiego powodu, drogi Gotamo, z jakiej przyczyny wędrownym mnichom, wyznawcom innych doktryn na takie zadawane pytania, takie są udzielane odpowiedzi - 'świat jest wieczny' …etc… albo 'Tathagata ani istnieje ani nie istnieje po śmierci'? Co więcej, z jakiego powodu, drogi Gotamo, z jakiej przyczyny przez drogiego Gotamę na takie zadawane pytania, nie są udzielane takie odpowiedzi - 'świat jest wieczny' …etc… także 'Tathagata ani istnieje ani nie istnieje po śmierci'?"

"Aññatitthiyā kho, vaccha, paribbājakā cakkhuṃ 'etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā'ti samanupassanti …pe… jivhaṃ 'etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā'ti samanupassanti …pe… manaṃ 'etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā'ti samanupassanti. Tasmā aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ evaṃ puṭṭhānaṃ evaṃ veyyākaraṇaṃ hoti – 'sassato loko'ti vā …pe… 'neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā'ti vā.
Tathāgato ca kho, vaccha, arahaṃ sammāsambuddho cakkhuṃ 'netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā'ti samanupassati …pe… jivhaṃ 'netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā'ti samanupassati …pe… manaṃ 'netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā'ti samanupassati. Tasmā tathāgatassa evaṃ puṭṭhassa na evaṃ veyyākaraṇaṃ hoti – 'sassato loko'tipi, 'asassato loko'tipi, 'antavā loko'tipi, 'anantavā loko'tipi, 'taṃ jīvaṃ taṃ sarīra'ntipi, 'aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra'ntipi, 'hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipi, 'na hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipi, 'hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipi, 'neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā'tipī"ti.

"Wędrowni mnisi, Vaccho, wyznawcy innych doktryn, oko jako 'to jest moje, to jestem ja, to jest moje ja' postrzegają …etc… język jako 'to jest moje, to jestem ja, to jest moje ja' postrzegają …etc… umysł jako 'to jest moje, to jestem ja, to jest moje ja' postrzegają. Dlatego wędrownym mnichom, wyznawcom innych doktryn, na takie zadawane pytania, takie są udzielane odpowiedzi - 'świat jest wieczny' …etc… albo 'Tathagata ani istnieje ani nie istnieje po śmierci.'
Tathagata natomiast, Vaccho, arahat, w pełni przebudzony, oko jako 'to nie jest moje, to nie jestem ja, to nie jest moje ja' postrzega …etc… język jako 'to nie jest moje, to nie jestem ja, to nie jest moje ja' postrzega …etc… umysł jako 'to nie jest moje, to nie jestem ja, to nie jest moje ja' postrzega. Dlatego przez Tathagatę, na takie zadawane pytania, nie są udzielane takie odpowiedzi - 'świat jest wieczny', także 'świat nie jest wieczny', także 'świat jest skończony', także 'świat nie jest skończony', także 'ta dusza jest tym ciałem', także 'czym innym jest dusza, czym innym jest ciało', także 'Tathagata istnieje po śmierci', także 'Tathagata nie istnieje po śmierci', także 'Tathagata istnieje i nie istnieje po śmierci', także 'Tathagata ani istnieje ani nie istnieje po śmierci.'"

"Acchariyaṃ, bho gotama, abbhutaṃ, bho gotama! Yatra hi nāma satthu ca sāvakassa ca atthena attho byañjanena byañjanaṃ saṃsandissati samessati na virodhayissati, yadidaṃ aggapadasmiṃ. Idānāhaṃ, bho gotama, samaṇaṃ mahāmoggallānaṃ upasaṅkamitvā etamatthaṃ apucchiṃ. Samaṇopi me moggallāno etehi padehi etehi byañjanehi tamatthaṃ byākāsi, seyyathāpi bhavaṃ gotamo. Acchariyaṃ, bho gotama, abbhutaṃ, bho gotama! Yatra hi nāma satthu ca sāvakassa ca atthena attho byañjanena byañjanaṃ saṃsandissati samessati na virodhayissati, yadidaṃ aggapadasmi"nti.

"Wspaniale, drogi Gotamo, cudownie, drogi Gotamo, skoro naprawdę u nauczyciela i ucznia ze znaczeniem znaczenie, z literą litera będą pokrywały się, będą zgadzały się, nie będą się różniły, a mianowicie - w najwyższym stopniu! Pewnego razu ja, drogi Gotamo, do ascety Mahamoggallany zbliżywszy się, o tę sprawę zapytałem. Asceta Moggallana tymi słowami, tymi literami tę sprawę mi wyjaśnił, podobnie jak czcigodny Gotama. Wspaniale, drogi Gotamo, cudownie, drogi Gotamo, skoro naprawdę u nauczyciela i ucznia ze znaczeniem znaczenie, z literą litera będą pokrywały się, będą zgadzały się, nie będą się różniły, a mianowicie - w najwyższym stopniu!"