Upādāna
Przywiązanie, chwytliwość, chwytanie, według Vis.M. XVII, jest to nasilona forma Pragnienia (tan.hā). Cztery rodzaje przywiązania to:
- Zmysłowe Przywiązanie (kāmupādāna),
- Przywiązanie do Poglądów (dit.t.hupādāna),
- Przywiązanie do bezpodstawnych Zasad i Rytuałów (sīlabbatupādāna),
- Przywiązanie do Wiary w Ja (atta-vādupādāna).
(1)"Czym więc jest zmysłowe przywiązanie? Jakiekolwiek zmysłowe pożądanie, zmysłowe pragnienie, zmysłowe przywiązanie, zmysłowa namiętność, zmysłowe złudzenia, zmysłowe kajdany istnieją w odniesieniu do zmysłowych przedmiotów - to nazywane jest zmysłowym przywiązaniem."
(2)''Czym jest przywiązanie do poglądów? "Jałmużna i ofiarowania są bezużyteczne, nie ma owocu i rezultatów dobrych i złych działań" - wszystkie takie poglądy i błędne koncepcje są nazywane przywiązaniem do poglądów."
(3)"Czym jest przywiązanie do bezpodstawnych zasad i rytuałów? Trzymanie się kurczowo poglądu, że poprzez zwykłe zasady i rytuały można osiągnąć oczyszczenie - to jest nazywane przywiązaniem do bezpodstawnych zasad i rytuałów."
(4)"Czym jest przywiązanie do wiary w osobowość? Dwadzieścia rodzajów poglądów na temat osobowości w odniesieniu do skupisk istnienia (patrz sakkāya-dit.t.hi) - te są nazywane przywiązaniem do wiary w osobowość." (Dhs.1214-17)
Ten tradycyjny podział na cztery rodzaje przywiązania nie jest jednak zupełnie zadowalający. Oprócz kamupādāna powinniśmy także spodziewać się rūpupādāna i arūpupādāna lub po prostu bhavupādāna. Pomimo, że Anāgāmī jest zupełnie wolny od tradycyjnie wymienianych czterech rodzajów upādāna, nie jest on wolny od odradzania się, ponieważ wciąż posiada bhavupādāna. Komentarz do Vis.M. XVII próbując rozwiązać ten problem wyjaśnia, że kāmupādāna zawiera wszystkie pozostałe rodzaje przywiązania.
Przywiązanie jest powszechnym tłumaczeniem upādāna, jednak Chwytanie [lub chwytliwość] byłoby bliższe dosłownemu znaczeniu: Chwytać, patrz ”Three Cardinal Discourses” (WHEEL 17), str.19.