Vibhajja-vāda
Analityczna lub rozróżniająca Doktryna jest wczesną nazwą prawdziwej doktryny Buddhy nazywanej Theravādą.
Termin vibhajja-vādī pojawia się w M.99 oraz w A.X,94 chociaż nie w znaczeniu odrębnej szkoły, lecz cechy samego Buddy: "Następnie winiąc to co należy winić i chwaląc co jest godne pochwały Błogosławiony jest Rozróżniającym Nauczycielem (vibhajja-vādī) i nie jest stronniczy w swych naukach" (A. X, 94).
Buddhaghosa we wstępie do swego Komentarza do Kathāvatthu wyjaśnia, że w czasach [króla] Asoki, gdy Sam.gha była w stanie rozkwitu wielu haretyków przyjmowało wyświęcenia jako mnisi Buddyjscy szerząc jedną z niewłaściwych doktryn. Dla oczyszczenia Sam.ghi, Asoka wraz z czcigodnym Moggaliputtatissą zwołał zebranie bhikkhu. Gdy każdy z zebranych osobno pytany był przez króla na temat tego, czego nauczał Buddha, ci którzy odpowiedzieli, że był Eternalistą (sassata-vadī) itp. zostali wydaleni. Prawdziwi bhikkhu odpowiedzieli, że Buddha był vibhajja-vadī, Analitykiem lub Rozróżniającym Nauczycielem i gdy na pytanie króla Moggaliputtatissa potwierdził, że to jest właściwy pogląd, ci mnisi zostali przyjęci na zgromadzenie Sam.ghi w Uposatha. Spośród jego uczestników wybrane zostało trzecie zgromadzenie w Pataliputta.
Patrz Mahāvam.sa, tłum. Wilh. Geiger, Rozdział V, str. 268.