Na książkę, którą trzymacie w rękach, natknąłem się w klasztorze Amaravati, w Anglii, tuż po odosobnieniu medytacyjnym. Kojarzy mi się ona z wielkim spokojem i błogością, jakie czułem, siedząc w przedsionku do pomieszczenia, w którym mnisi otrzymują jałmużnę od świeckich. I ze światłem wpadającym wtedy przez okna – było przepiękne, łagodne promienie wiosennego słońca padały na ceglane ściany klasztoru. Książka napisana była w języku angielskim, a po szybkim jej przeczytaniu zapragnąłem, by można ją było przeczytać również w języku polskim, ponieważ mówi o bardzo ważnych, ale subtelnych i trudnych kwestiach prowadzących do osiągnięcia szczęścia – i zbyt rzadko poruszanych w literaturze polskiej.

Chciałbym przede wszystkim wyrazić wdzięczność, jaką czuję dla TY Lee – już zmarłego – za pozwolenie na wydanie polskiej wersji, a także podziękować jego żonie i dzieciom oraz wszystkim zaangażowanym w prace nad wydaniem polskiego tłumaczenia, to jest Piotrowi Jagodzińskiemu za ogromne wsparcie przy pracach nad tłumaczeniem i publikacją, Magdalenie Kamińskiej, Alicji Brylińskiej, Annie Sałacińskiej, Lechowi Skawińskiemu, Damianowi Sadłocha, Jaśminie Parkita i całej reszcie zaangażowanych.

Mateusz Parkita

Przedmowa

„Ci, którzy nie mają większego kontaktu z buddyzmem, czasem dochodzą do wniosku, że wiąże się on bardziej z mnichami i mniszkami żyjącymi w oddalonych lasach starożytnych Indii i że nie ma on nic istotnego do powiedzenia ludzkości w XXI wieku. Ta książka szybko zmieni tego typu błędne poglądy. Buddha zwracał uwagę na odwieczne bolączki wszystkich istot ludzkich – na naturę dobra i zła, na kwestię pokojowego życia z sąsiadem, znaczenie życia i, co najważniejsze, na to, jak być szczęśliwym i spełnionym. Autor tej publikacji wybrał cztery mowy Buddhy poruszające wszystkie te zagadnienia i opatrzył je komentarzami. Wynikiem jest czytelny, praktyczny i sensowny przewodnik wyjaśniający, w jaki sposób żyć zgodnie z buddyzmem”.

Czcigodny Shravasti Dhammika
Buddha Dhamma Mandala Society, Singapur
Autor książki Dobre pytania, dobre odpowiedzi

„Do swojej książki Życie pełne błogosławieństw T.Y. Lee wybrał cztery bardzo użyteczne i praktyczne wskazówki dotyczące życia codziennego, są one podstawą dla tak bardzo wychwalanej mądrości. To »Dhamma dla każdego«, która wyróżnia się jasnością i prostotą oraz wskazuje na elastyczność i zdolność przystosowania się buddyzmu do współczesności. Życie pełne błogosławieństw podkreśla praktyczną prostotę buddyzmu, w przeciwieństwie do nieco bardziej dogmatycznej wiary charakteryzującej inne religie. W imię rozpowszechniania Dobrej Dhammy bardzo polecam tę pozycję z uwagi na jej odniesienia do społecznych problemów naszych czasów oraz możliwość zastosowania w życiu codziennym”.

Czcigodny Pannyavaro Mahathera
Bodhi Tree Forest Monastery
Australia
Założyciel i moderator BuddhaNet

Pewnego dnia przyszedł do mnie młody człowiek i spytał: „Jak mogę żyć w szczęściu i dostatku bez mierzenia się z trudnościami?”. Odpowiedziałem mu, że zwyczajnie nie powinien czynić czegoś, co prowadziłoby do obwiniania siebie, smutku czy żalu. W ten sposób życie będzie dostatnie i szczęśliwe.

W książce Życie pełne błogosławieństw T.Y. Lee pokazuje, jak osiągnąć dostatek i szczęście zgodnie z buddyzmem. Wybrał kilka dobrze znanych sutt ze zbioru Sutta Pitaka i przedstawił je w prosty i zrozumiały sposób.

W pierwszej kolejności przedstawia Siṅgāla Suttę i omawia podstawową moralność, ochronę, gromadzenie bogactwa, przyjaźń, związki i cechy pomagające w odnoszeniu sukcesu. Następnie przechodzi do Dīghajāṇu Sutty i omawia nauki Buddhy dotyczące tego, jak człowiek świecki powinien gromadzić bogactwa materialne i duchowe.

Jednak nawet osoba bogata może doświadczyć upadku, jeśli nie praktykuje uważności. Buddha uczy nas w Parābhava Sutcie, jakie są tego przyczyny. T.Y Lee przestawia je w jasny i prosty sposób w trzech oddzielnych podrozdziałach.

Ukazuje też nowy punkt widzenia na Maṅgala Suttę, dzieląc 38 błogosławieństw na 5 grup, które nazwał: podstawowe błogosławieństwa, błogosławieństwa poboczne, błogosławieństwa osobiste, wyższe błogosławieństwa, najwyższe błogosławieństwa.

T.Y. Lee pokazuje w swojej książce, jak osiągnąć dostatek i szczęście, jak uniknąć materialnego, moralnego i duchowego upadku i uświadamia ludziom, czym są błogosławieństwa w życiu. Dlatego też gorąco polecam tę publikację – jest wnikliwym źródłem wiedzy o życiu pełnym błogosławieństw z perspektywy buddyzmu.

Czcigodny Dr I. Indasara Thero
Rektor Uniwersytetu Buddyjskiego i Pali na Sri Lance
Sri Lanka

Prolog

Buddyzm – poza państwami azjatyckimi, gdzie tradycyjnie ma silną pozycję – rozwija się niesamowicie szybko w Ameryce i wielu krajach europejskich, jest też najdynamiczniej rozwijającą się religią w Australii. Współcześni, wykształceni ludzie czują coraz większą potrzebę pobierania nauk duchowych, pozbawionych wymyślnych opowieści i mitów, gróźb i kar, a także wierzeń, które wychodzą poza naukę i rozsądek.

W dzisiejszych czasach zwykła wiara i uwielbienie już nie wystarczą. Buddyzm ze swymi praktycznymi i konsekwentnymi naukami oraz odniesieniem do życia codziennego, może zaspokoić inteligentne i dociekliwe umysły, przez co bardzo przypada do gustu dzisiejszemu społeczeństwu. Sutty Siṅgāla, Dīghajāṇu, Parābhava i Maṅgala są doskonałymi przykładami takich nauk. Są racjonalne, łatwe do zastosowania i prowadzą do osobistego doskonalenia i wzrostu oraz duchowego rozwoju. Właśnie te cztery sutty są podstawą niniejszej książki.

Mam nadzieję, że uda mi się przyczynić do lepszego zrozumienia buddyzmu dzięki zaprezentowaniu tych zasadniczych nauk w sposób zwięzły, nieskomplikowany i przyziemny, tak by mogły być docenione przez większą liczbę ludzi. Pomyślałem również, że pomocne będzie zestawienie tych czterech sutt w jednej, zwięzłej książce, żeby praktykujący buddyści mieli do nich łatwy dostęp – dla wygody wszystkich zainteresowanych buddyzmem. W tym celu w Załączniku umieściłem przetłumaczone teksty sutt.

Początkowo nauki Buddhy były zapamiętywane i przekazywane ustnie. Te zapisane często są trudne w odbiorze, zwłaszcza że pochodzą sprzed ponad 2500 lat, kiedy to warunki życia były zupełnie inne niż obecnie. Dodatkowo nauki spisane zostały w języku, który bardzo różni się od naszego.

Dlatego zgodnie z założeniem, że ten przekaz powinien być bardziej przystępny i łatwiejszy w zrozumieniu, sutty zostały zaprezentowane we współczesnym kontekście i przy użyciu współczesnego języka. Zostały również podzielone na rozdziały, podrozdziały i wyjaśnienia, co ułatwia ich odbiór. Jednakże płynność i kolejność tekstów zostały zachowane w stopniu, który pozwala na zachowanie ducha nauk Buddhy.

Chciałbym wyrazić głęboką wdzięczność czcigodnemu S. Dhammice za jego wskazówki i nieskończoną cierpliwość, czcigodnemu dr. Thero I. Indasarze za napisanie Przedmowy, czcigodnemu Mahathera Pannyavarze za recenzję tej książki oraz panu Leong Kum Seng i pani Han Ah Yew za ich cenne sugestie i pomoc w redakcji tekstu. Czuję się również niezmiernie zaszczycony, że mogłem pracować nad tą książką z Sylvią Bay. Kolejne podziękowania należą się pani Geelyn Lim za jej ciężką pracę nad projektem i układem książki. Wszelkie błędy czy przeoczenia są wyłącznie moją winą i z radością wysłucham każdego, kto może je poprawić i udoskonalić tę książkę.

Dziękuję również wszystkim moim nauczycielom i przyjaciołom w Dhammie za ich wsparcie i zachętę trwające od samego początku. Wyrazy wdzięczności dla moich rodziców i żony Susan za wszelką pomoc, jakiej udzielili mi w „pracy” nad propagowaniem Dhammy. Wreszcie szczególne podziękowania dla ludzi na całym świecie za to, że pomagają w rozpowszechnianiu Dhammy, zwłaszcza za sprawienie, że książka Po prostu bądź dobry odniosła taki sukces.

Niech wszystkie istoty będą zdrowe i szczęśliwe oraz wolne od fizycznego i umysłowego cierpienia. Niech wszystkie istoty ruszą Ścieżką Buddhy i osiągną Nibbānę. Niech wszystkie zasługi zgromadzone dzięki tej książce przyczynią się do szczęścia i wyzwolenia wszystkich istot oraz pomogą chronić i rozprzestrzeniać nauki Buddhy.

T Y Lee
www.justbegood.net
Studia Buddyjskie, Sri Lanka
Studia Prawnicze, licencjat (Hons), Wielka Brytania
magister zarządzania, USA

Wprowadzenie

Buddyzm postrzegany jest zazwyczaj jako wysoce uduchowiona praktyka z wzniosłym celem ocalenia wszystkich istot rozumnych lub osiągnięcia Nibbāny. Jednakże często przeoczany jest fakt, że Buddha udzielał również wielu cennych nauk, które miały pomóc ludziom w codziennych sprawach, takich jak opieka nad rodziną, prowadzenie biznesu czy interakcja ze społecznością.

Jednym z głównych czynników gwałtownego rozprzestrzeniania się buddyzmu w starożytnych Indiach była doskonałość Buddhy jako nauczyciela potrafiącego ocenić moralną i duchową dojrzałość słuchaczy. Na przykład, gdyby zobaczył, że słuchający go ludzie nie są gotowi pojąć Czterech Szlachetnych Prawd czy Ośmiorakiej Ścieżki, przekazałby im bardziej podstawowe nauki, które łatwiej byłoby im zrozumieć i przyjąć. Ludziom prostym wyjaśniłby korzyści szczodrości i moralności tak, że zrozumieliby, że jeśli przyjmą te nauki i będą praktykować według nich, to ich obecne życie się polepszy, a także pojawi się możliwość korzystniejszego lub nawet niebiańskiego odrodzenia w przyszłości. Przyswojenie i praktykowanie tych podstawowych nauk tworzy warunki do dalszego podążania ścieżką ku Przebudzeniu.

Buddha wiedział, że próba wyjaśnienia bardziej zaawansowanych nauk tym, którzy nie byli na to gotowi, byłaby bezcelowa i nierealna. To by ich tylko zdezorientowało lub, co gorsza, odwróciło od Dhammy. Przechodził więc do tych nauk tylko wtedy, gdy widział, że słuchacze są już na nie gotowi. Buddyzm poniósłby porażkę, gdyby Buddha nie dostosował nauczania do możliwości odbiorców. Zmieniał styl nauczania, treść i pogłębiał je tak, by słuchający odnieśli jak największe korzyści. Ta elastyczność przyczyniła się do przetrwania, rozpowszechnienia i sukcesu buddyzmu na przestrzeni wieków.

Podobnie dziś, w wieku gwałtownych zmian i często przesadnego materializmu, sporo ludzi jest bardziej zainteresowanych naukami, które mogłyby pozytywnie i natychmiastowo wpłynąć na ich życie codzienne. Dlatego też przedstawione w tej książce praktyczne i przyziemne nauki Buddhy będą stanowiły dla nich dobry i wartościowy punkt startu. A jeśli będą za nimi podążać, staną się one szczeblami duchowego postępu oraz, co ważniejsze, wyznaczą początek podróży przez buddyzm.

Nauki przedstawione w tej książce to Siṅgāla Sutta (DN.31 – Mowa do Siṅgāli), Dīghajāṇu Sutta (AN.08.054 – Mowa do Dīghajāṇy), Parābhava Sutta (Snp.1.06 – Mowa o niepowodzeniach) i Maṅgala Sutta (Snp.2.04 – Mowa o błogosławieństwie). Są one usystematyzowanymi i obszernymi zbiorami wskazówek mających zastosowanie w życiu codziennym, relacjach społecznych, a nawet w ekonomii czy polityce, i stopniowo prowadzą do głębszych nauk Buddhy.

Należy jednak podkreślić, że nie są one przykazaniami Buddhy. W buddyzmie nie ma pojęcia niebiańskich istot ustalających zasady, których złamanie prowadzi do wiecznego potępienia w piekle. Podstawą buddyzmu nie są nagrody i kary, lecz wiedza i zrozumienie. Nauki Buddhy mogą być prawdziwie przestrzegane tylko, jeśli się je zgłębia, kwestionuje i właściwie zrozumie.

Ślepa wiara i bezmyślne uwielbienie nie są wymogami w buddyzmie. W istocie są one negatywnymi właściwościami, od których się odwodzi, ponieważ prowadzą do dogmatyzmu, uporu i braku elastyczności. W buddyzmie cennym przymiotem i oznaką otwartości oraz inteligencji jest chłonny i dociekliwy umysł.

W tej książce nie ma nic mistycznego ani w najmniejszym stopniu tajemniczego. Buddha w żadnej z nauk nie uciekał się do nadnaturalnych rytuałów i nie prosił o przeczące logice akty wiary. Wszystko jest tu racjonalne i rozsądne, związane z teraźniejszością i bardzo przyziemne. Te nauki nie są trudne i mogą być praktykowane przez każdego bez względu na to, czy jest buddystą.

Podejdź do tych nauk z otwartym umysłem. Podejmij szczerą próbę podążania za nimi i praktykowania ich. Rezultaty będą natychmiastowe i korzystne dla tego i przyszłego życia.

Przewodnik Buddhy po spokoju i szczęściu

Siṅgāla Sutta (DN.31 – Mowa do Siṅgāli)

Przewodnik Buddhy po spokoju i szczęściu jest oparty na Siṅgāla Sutcie – jednym z jego najwspanialszych i najwartościowszych zbiorów nauk. Dotyczy podstaw moralności, budowania i utrzymywania bogactwa, przyjaźni, obustronnej odpowiedzialności w relacjach społecznych oraz opisuje cechy osób odnoszących sukcesy. Nauki te przynoszą korzyści zarówno jednostkom, jak i społeczeństwu.

Nazwa Sutty wywodzi się od imienia młodego człowieka (Siṅgala/Siṅgālaka), który żył w czasach Buddhy. Siṅgala był zawziętym i upartym materialistą, który zawsze znajdował wymówki, żeby nie okazać szacunku Buddzie albo nie pójść do świątyni. Jego rodzice wyznawali buddyzm, ale nie mogli skłonić do tego syna. Jego ojciec – bardzo bogaty człowiek – martwił się, że Siṅgala zejdzie na złą drogę i roztrwoni fortunę, którą miał odziedziczyć.

Ojciec Siṅgali zapadł na poważną chorobę i będąc na łożu śmierci, wezwał syna, żeby przekazać mu ostatnią wolę. Poprosił, by ten każdego ranka oddawał cześć sześciu kierunkom: wschodowi, południu, zachodowi, północy, nadirowi (najniższemu punktowi) i zenitowi (najwyższemu punktowi). Jako że była to dość powszechna praktyka religijna w ówczesnych Indiach, Siṅgala zgodził się i posłusznie wykonywał rytuał każdego ranka.

I zgodnie z nadzieją ojca pewnego ranka, gdy Siṅgala oddawał cześć sześciu kierunkom, natknął się na niego Buddha. Spytał, dlaczego to robi, na co Siṅgala odparł, że spełnia tylko życzenie zmarłego ojca. Wtedy Buddha przystąpił do przedstawienia mu nowego i bardziej zrozumiałego znaczenia tego rytuału. Wyjaśnienie to stało się podstawą mowy, którą obecnie znamy jako Siṅgāla Sutta. Pod koniec mowy Siṅgala przyjął schronienie w Buddzie i stał się jego oddanym zwolennikiem.

Podstawowa moralność

Cztery występne czyny, których należy unikać

Unikaj krzywdzenia i zabijania żywych istot¹

Przez niekrzywdzenie i niezabijanie
Chroni się innych przed cierpieniem i krzywdą
Oraz chroni się ich życie i bezpieczeństwo.

Unikaj brania tego, co nie zostało dane²

Przez niebranie tego, co nie zostało dane,
Chroni się innych przed biedą i stratą
Oraz chroni się ich własność i środki do życia.

Unikaj niewłaściwego zachowania seksualnego³

Przez nieangażowanie się w niewłaściwe zachowania seksualne
Chroni się rodziny przed nieszczęściem i cierpieniem
Oraz chroni się ich jedność i dobrobyt.

Unikaj kłamstwa⁴

Przez niekłamanie i nieużywanie innych form fałszywej mowy
Chroni się społeczeństwo przed nieufnością i nieporządkiem
Oraz chroni się jego integralność i bezpieczeństwo.

Cztery przyczyny popełniania krzywdzących czynów

Pragnienie/pożądanie

Przykładowo z powodu pragnienia nieuczciwej przyjemności, człowiek może dopuścić się niewłaściwego zachowania seksualnego.

Gniew/niechęć

Przykładowo z powodu niekontrolowanego gniewu człowiek może skrzywdzić inną osobę.

Niewiedza/ułuda

Przykładowo z powodu braku wiedzy, że kupowanie ukradzionych, podrobionych lub pirackich materiałów jest niewłaściwe, człowiek może wziąć coś, co nie zostało mu dane.

Strach

Przykładowo z powodu strachu, że pomyłka lub zły uczynek wyjdzie na jaw, człowiek może skłamać.

Osoba szlachetna nie da się zwieść pragnieniu, gniewowi, niewiedzy czy strachowi. Będzie unikać tych czterech krzywdzących czynów.

Buddha rozpoczyna od utworzenia podstaw moralności, którą wszyscy bez wyjątku powinni starać się wprowadzić w życie. Nie powinniśmy powodować cierpienia, krzywdząc, zabijając, kradnąc, kłamiąc czy zdradzając. Sami nie chcemy cierpieć z tych powodów, dlatego nie powinniśmy przyczyniać się do takiego cierpienia u innych.

Każdy, kto notorycznie dopuszcza się takich czynów, prędzej czy później wpadnie w kłopoty. To zwyczajnie zdrowy rozsądek. Unikanie tych czterech zachowań – a także unikanie nadużywania alkoholu i narkotyków – to Pięć Wskazań, których powinni przestrzegać wszyscy praktykujący buddyści.

W szerszej perspektywie każdy człowiek pomaga chronić społeczeństwo, gdy unika tych negatywnych zachowań. Dzięki temu, że ludzie tworzący wspólnotę wspierają się w unikaniu tych działań, każda osoba jest chroniona przez społeczeństwo. Dlatego Buddha podkreślał wagę tych fundamentów moralności – to jest podstawa spokoju i szczęścia zarówno dla jednostek, jak i dla społeczeństwa.

Bogacenie się i zarządzanie dobrami

Bogacenie się

Ten, kto jest mądry i uczciwy,
Błyszczy jak ogień na szczycie wzgórza.
Cierpliwie buduje bogactwo krok po kroku
Tak jak pszczoły gromadzą miód.
W ten sposób bogactwa będą stale gromadzone
Jak powiększający się kopiec mrówek.

Zarządzanie dobrami

Ten, kto gromadzi bogactwo w taki sposób,
Jest gotowy na rodzinę i gospodarstwo domowe.
Bogactwo powinno zostać podzielone na cztery części,
Aby człowiek zawsze miał dobrych przyjaciół i pomyślność w życiu.
Jedną część powinien wydać i cieszyć się owocami pracy,
Może też oddać trochę potrzebującym i tym, którym się nie powiodło.
Dwie części powinien przeznaczyć na prowadzenie biznesu lub inwestycje.
Jedną część powinien zachować na czarną godzinę.

Bogactwo powinno być gromadzone w zgodzie z Właściwym Sposobem Życia będącym częścią Ośmiorakiej Ścieżki. Oznacza to, że należy unikać zajęć związanych z zabijaniem, sprzedażą mięsa oraz handlem ludźmi, bronią, truciznami i używkami. Należy także unikać nieetycznych, niemoralnych i nielegalnych form zarobkowania. Buddha pochwalał ludzi uczciwych i mądrych, którzy przestrzegali Właściwego Sposobu Życia w trakcie gromadzenia oszczędności i bogactwa.

Bardzo ciekawa jest rada Buddhy, według której bogactwo należy budować cierpliwie i stopniowo. Jest ona bardzo trafna zwłaszcza w dzisiejszych czasach, kiedy często widuje się ludzi szybko zarabiających i tracących fortuny w ryzykownych przedsięwzięciach finansowych albo naciąganych i oskubywanych z oszczędności przez podejrzane programy szybkiego bogacenia się!

Osoba, która gromadzi majątek powoli i cierpliwie, jest zazwyczaj bardziej stabilna, a zatem lepiej przygotowana do ustatkowania się i założenia rodziny.

Nagromadzone bogactwo powinno zostać podzielone na cztery części i wykorzystane w następujący sposób:

Jedną część powinniśmy wydać na siebie i rodzinę oraz – jeśli chcemy – na cele charytatywne.

Dwie części powinniśmy wykorzystać na utrzymanie i powiększenie majątku, na przykład zainwestować w biznes, tak żeby pozostał opłacalny i zapewniał stały, wysoki dochód. We współczesnych warunkach te dwie części można przeznaczyć na stabilne, długoterminowe inwestycje.

Ostatnią część powinno się zachować na czarną godzinę. Nieszczęście może nadejść w każdej chwili i powinniśmy być na nie dobrze przygotowani.

Są to szczególnie dobre wskazówki, ponieważ w dzisiejszych czasach jesteśmy nieustannie bombardowani przez media podsycające naszą żądzę łatwego wzbogacenia się i sprawiające, że pragniemy frywolnych, drogich i, koniec końców, bezużytecznych dóbr. Z tego powodu wielu ludzi niemądrze rozporządza majątkiem i wpędza się w długi. A to z kolei prawdopodobnie doprowadzi do problemów w domu i małżeństwie, bankructwa czy nawet przestępstwa.

Mimo, że rada Buddhy dotycząca zarządzania majątkiem sprawia wrażenie prostej i konserwatywnej, można jej użyć jako wskazówki, która będzie miała znaczny i pozytywny wpływ na finansową pomyślność większości ludzi i ostatecznie zapewni im samym i ich rodzinom życie w trwałym dobrobycie i większym szczęściu.

Uwagi
Niniejsza część nauk pojawia się w późniejszej części Siṅgāla Sutty. W naszej książce umieściliśmy ją tutaj, żeby nauki o bogactwie (część 2 i 3) sąsiadowały, co ułatwi lekturę.

Ochrona zasobów i bogactwa

Należy unikać sześciu dróg marnotrawienia majątku

Nadużywanie alkoholu i środków odurzających prowadzące do utraty samokontroli

Nadmierne wydawanie pieniędzy i natychmiastowa utrata majątku.
Kłótnie i wrogość.
Podatność na choroby.
Kompromitacja i zła reputacja.
Bezwstydne zachowanie i ekshibicjonizm.
Głupota i osłabiony intelekt.

Wędrowanie po ulicach i pozostawanie poza domem do późna w nocy

Narażanie się na niebezpieczeństwa.
Wystawianie na ryzyko współmałżonków i dzieci.
Niechronienie domu.
Bycie podejrzewanym o przestępstwa.
Bycie obiektem plotek i pomówień.
Napotykanie problemów.

Częste imprezowanie i nieustanne poszukiwanie rozrywek

Luksus i zabawa są dobre, gdy są umiarkowane. Jednak człowiek, który jest przyzwyczajony do częstego imprezowania i rozrywek, zawsze będzie myślał w następujący, szkodliwy dla jego rodziny i pracy sposób:
„Gdzie mogę potańczyć?”,
„Gdzie mogę pośpiewać?”,
„Gdzie mogę posłuchać muzyki?”,
„Co grają w kinie?”,
„Kto występuje?”.

Kompulsywny hazard

Ludzie zazdroszczą zwycięzcom, a nawet czują do nich nienawiść.
Przegrani boleją nad stratą i żałują tego, co zrobili.
Oszczędności, z trudem zgromadzony majątek i spadki, przepadają.
Słowo takiego człowieka jest niewiarygodne dla ludzi lub sądu.
Znajomi i rodzina okazują mu pogardę i lekceważenie.
Nie jest atrakcyjnym kandydatem na małżonka.

Przebywanie w złym towarzystwie

Zaprzyjaźnianie się i obcowanie z łotrami.
Zaprzyjaźnianie się i obcowanie z pijakami.
Zaprzyjaźnianie się i obcowanie z narkomanami.
Zaprzyjaźnianie się i obcowanie z oszustami i kanciarzami.
Zaprzyjaźnianie się i obcowanie z bandytami i chuliganami.

Nieróbstwo i lenistwo

Stosowanie wielu wymówek, by nie pracować:
Jest za zimno.
Jest za gorąco.
Jest za późno.
Jest za wcześnie.
Jestem za głodny.
Jestem zbyt pełny.

Obowiązki są zaniedbywane przez takiego człowieka. Nie może on zgromadzić majątku i jest niezdolny do wspierania samego siebie i rodziny. Wszystkie jego pieniądze i oszczędności szybko znikają.

Większość z powyższych punktów nie wymaga wyjaśnienia, ale należy szczególnie podkreślić wpływ środków odurzających. Buddha wielokrotnie odradzał stosowanie takich substancji zarówno w tej mowie, jak i w innych ważnych naukach. Jest to trafne zwłaszcza w odniesieniu do naszych czasów, ponieważ widzimy teraz tylu ludzi – bogatych i biednych, sławnych i mało znanych – wyrządzających tak wielką krzywdę sobie i innym przez nadużywanie alkoholu i nielegalnych używek.

Co więcej, częste i nadmierne picie alkoholu wiąże się zazwyczaj z całym mnóstwem działań powodujących straty, niemoralnych oraz niezdrowych. Wiodą one do wielu innych osobistych, zdrowotnych i finansowych problemów. Prowadzenie pod wpływem alkoholu i przemyt narkotyków są obecnie najbardziej niebezpiecznymi i destrukcyjnymi przestępstwami społecznymi.

Jest to sześć sposobów na pewną utratę majątku i oszczędności. Angażowanie się w takie działania niesie szkodliwe skutki zarówno dla jednostki, jak i społeczeństwa. Rozsądny człowiek z pewnością chciałby ochronić to, na co tak ciężko pracował. Zwykłe unikanie tych sześciu zachowań może zapewnić stabilność finansową. Doprowadzi do spokoju i szczęścia, a także do dobrobytu.

Podsumowanie:

Człowiek może mieć wielu przyjaciół w „dobrych czasach” i ludzi, którzy otwarcie deklarują swoją przyjaźń, jednak prawdziwy przyjaciel to ktoś, kto pozostanie blisko w chwilach trudnych. Życie człowieka może zostać zrujnowane przez sześć rzeczy: spanie do późna, zdrada, nienawiść, bezcelowość, szkodliwi przyjaciele, skrajne skąpstwo.

Jeśli człowiek ma niegodziwych towarzyszy i przyjaciół i spędza czas na czynieniu zła, będzie cierpiał nie tylko w tym życiu, ale i w następnym.

Człowiek będzie miał zniszczone życie, jeżeli pozwoli sobie na następujących sześć rzeczy: hazard i rozwiązłość, picie i obsesję na punkcie śpiewu i tańca, spanie w ciągu dnia, bezcelowe wędrówki w niestosownych godzinach, trzymanie się szkodliwych przyjaciół, skrajne skąpstwo.

Ten, kto czerpie przyjemność z hazardu, picia, zdrady, przebywania z ludźmi pozbawionymi godności, a unika mędrców, z pewnością zmarnuje życie.
Ten, kto się włóczy, pije i popada w alkoholizm, szybko wpadnie w długi, zbiednieje, zostanie bezdomnym i okryje złą sławą rodzinę.
Człowiek nie może prowadzić właściwego życia domowego i rodzinnego, jeśli ciągle śpi do późna, wstaje w nocy i wciąż jest pod wpływem środków odurzających.
Człowiek, który nieustannie szuka wymówek, żeby nie pracować i nie kończy tego, co zaczął, straci szansę, by dobrze sobie poradzić.
Ten, na którego trudności w pracy nie mają wielkiego wpływu, kto nie szuka wymówek, by uniknąć pracy, kto wypełnia obowiązki, zawsze będzie cieszyć się szczęściem.

Fałszywi i prawdziwi przyjaciele

Fałszywi przyjaciele

Ci, którzy biorą

Biorą wszystko, co mogą dostać.
Dają mało, ale proszą o wiele.
To, czego się od nich wymaga, robią jedynie z obowiązku.
Są przyjaciółmi ze względu na własną korzyść.

Ci, którzy składają obietnice bez pokrycia

Twierdzą, że byli dobrymi przyjaciółmi w przeszłości.
Obiecują, że będą dobrymi przyjaciółmi w przyszłości.
Starają się uzyskać przysługę za pomocą miłych, ale pustych słów.
Wezwani twierdzą, że nie mogą pomóc.

Ci, którzy schlebiają

Popierają czynienie zła.
Popierają lub potępiają czynienie dobra, w zależności, co przyniesie im korzyść.
Mówią o tobie dobrze w twojej obecności.
Mówią o tobie źle, gdy nie ma cię w pobliżu.

Ci, którzy rujnują

Towarzyszą w nadużywaniu alkoholu.
Towarzyszą w przebywaniu do późna poza domem bez dobrego powodu.
Towarzyszą w częstym odwiedzaniu miejsc rozrywki.
Towarzyszą w nadmiernym hazardzie.

Podsumowując:
Przyjaciele, którzy biorą,
Składają obietnice bez pokrycia,
Schlebiają,
Powodują ruinę.

Mądry człowiek wie, że tacy czterej
Nie są przyjaciółmi, lecz wrogami,
I należy ich unikać
Tak jak unika się niebezpiecznej ścieżki.

Prawdziwi przyjaciele

Ci, którzy są towarzyszami

Ochraniają cię, gdy jesteś zagrożony.
Ochraniają twoją własność, gdy jesteś bezbronny.
Są przy tobie, gdy masz kłopoty.
Obdarowują cię, gdy jesteś w potrzebie.

Ci, którzy pozostają tacy sami w dobrych i złych chwilach

Powierzają ci sekrety.
Możesz im powierzyć własne tajemnice.
Nie próbują cię porzucić, gdy masz kłopoty.
Mogą nawet oddać za ciebie życie.

Ci, którzy są dobrymi doradcami

Powstrzymują cię przed czynieniem zła.
Zachęcają do czynienia tego, co właściwe.
Informują cię o tym, co powinieneś wiedzieć.
Pokazują właściwą drogę i są towarzyszami w praktyce duchowej.

Ci, którzy są pełni współczucia

Współczują ci w nieszczęściu.
Cieszą się z twojego powodzenia.
Powstrzymują innych od mówienia o tobie źle.
Chwalą tych, którzy mówią o tobie dobrze.

Podsumowując:
Przyjaciele, którzy pomagają,
Którzy zostają przy tobie w dobrych i złych chwilach,
Dają dobre rady,
Są pełni współczucia.

Mądry człowiek wie, że tacy czterej
Są prawdziwymi przyjaciółmi,
I będzie ich cenił
Jak matka ceni dziecko.

Dla Buddhy przyjaźń jest najważniejszym czynnikiem określającym kierunek życia. Dobrzy przyjaciele mogą pomóc nawet krnąbrnemu człowiekowi zmienić się na lepsze, natomiast źli mogą sprowadzić na złą drogę nawet najuczciwszego. Dobrzy przyjaciele, zwłaszcza duchowi, mogą się wzajemnie wspierać w drodze na wyżyny.

Buddha zwrócił uwagę na to, że stajemy się tacy jak ludzie, z którymi się przyjaźnimy, i jeśli bezmyślnie przebywamy z fałszywymi przyjaciółmi, nasz upadek może nastąpić bardzo szybko. Należy unikać złego towarzystwa, chyba że jesteśmy z kimś, żeby mu pomóc stać się lepszym. Prawdziwych przyjaciół spotyka się rzadko i należy ich cenić jak skarb.

Ochrona związków

Sześć rodzajów związków, które należy chronić – sześć kierunków

Na początku życia, jako dzieci, jesteśmy wychowywani w domu. Wschód reprezentuje dzieci i rodziców.

Następny etap życia spędzamy w szkole – jako młodzież. Południe reprezentuje uczniów i nauczycieli.

Jako młodzi dorośli zakładamy rodziny. Zachód reprezentuje mężów i żony.

Jako dorośli prowadzimy życie towarzyskie. Północ reprezentuje przyjaciół i znajomych.

Jako żywiciele rodziny mamy firmy i pracę. Nadir reprezentuje pracodawców i pracowników.

W miarę dojrzewania, zaczynamy szukać wyższych celów. Zenit reprezentuje osoby świeckie i duchowych nauczycieli.

Buddha w sposób bardzo pomysłowy i obrazowy przedstawił różne rodzaje relacji w społeczeństwie jako sześć kierunków, które należy chronić. Każdy kierunek reprezentuje inną relację społeczną, w której jedna strona ma obowiązki wobec drugiej.

Używa symboliki czterech głównych kierunków świata, a każdy z nich oznacza inny etap w życiu, od dzieciństwa do dorosłości. Dodatkowo nadir, czyli kierunek w dół, reprezentuje przyziemną rzeczywistość zarabiania na życie, a zenit, kierunek w górę, reprezentuje wyższe życie duchowe.

W buddyzmie związki powinny być obustronne. Konieczny jest duch szczodrości i uwzględniania potrzeb innych. Zatem kiedy wszyscy pomagają i liczą się z innymi, każda ze stron odnosi z tego korzyści. W ten sposób chroni się wszystkie związki społeczne i zapewnia się dobrobyt w społeczności.

Ochrona wschodu – dzieci i rodzice

Jak dzieci powinny traktować rodziców

Wspierać ich w razie potrzeby⁵.
Pomagać im w prowadzeniu biznesu, w pracy lub w inny odpowiedni sposób.
Trzymać rodzinę razem.
Zasłużyć na dziedzictwo⁶.
Wspierać potrzebujących ze względu na pamięć o zmarłych rodzicach i krewnych.

Jak rodzice powinni traktować dzieci

Powstrzymywać je od złych czynów.
Zachęcać do czynienia tego, co dobre⁷.
Zapewnić im naukę zawodu⁸.
Pomagać lub doradzać w wyborze współmałżonka.
W odpowiednim czasie przekazać im spadek⁹.
Gdy dzieci i rodzice traktują się nawzajem w ten sposób, wschód jest chroniony, a rodzina jest spokojna i bezpieczna.

Ochrona południa – uczniowie i nauczyciele

Jak uczniowie powinni traktować nauczycieli

Okazywać im należny szacunek.
Dbać o ich potrzeby.
Służyć im.
Mieć chęć do nauki.
Uważać w czasie nauki.

Jak nauczyciele powinni traktować uczniów

Uczyć ich, jak rozwijać samodyscyplinę.
Uczyć ich w taki sposób, by mogli dobrze zrozumieć lekcję.
Zapewnić dobrze wyważone wykształcenie.
Przedstawić swoim przyjaciołom i znajomym¹⁰.
Pomagać w zapewnieniu ich bezpieczeństwa i dobrobytu.
Gdy uczniowie i nauczyciele traktują się nawzajem w ten sposób, południe jest chronione, a miejsca nauki są spokojne i bezpieczne.

Ochrona zachodu – mężowie i żony

Jak mąż powinien traktować żonę

Z uprzejmością.
Okazywać jej szacunek¹¹.
Być wiernym.
Dzielić z nią władzę w gospodarstwie domowym.
Dawać jej biżuterię i prezenty¹².

Jak żona powinna traktować męża

Właściwie zorganizować gospodarstwo domowe.
Okazywać gościnność teściom i dobrze traktować pracowników domowych¹³.
Być wierną.
Pomagać w zachowaniu rodzinnego majątku¹⁴.
Spełniać obowiązki umiejętnie i sumiennie.
Gdy mężowie i żony traktują się nawzajem w ten sposób, zachód jest chroniony, a gospodarstwa domowe są spokojne i bezpieczne.

Ochrona północy – przyjaciele i znajomi

Jak powinniśmy traktować przyjaciół i znajomych

Być szczodrym i chętnie się dzielić.
Mówić w uprzejmy sposób.
Służyć pomocą.
Być bezstronnym i obiektywnym.
Być szczerym i uczciwym.

Jak przyjaciele i znajomi powinni się wzajemnie traktować

Troszczyć się o siebie w trudnej sytuacji.
Pomagać w ochronie własności w trudnych chwilach.
Dawać schronienie w chwilach strachu i zagrożenia.
Nie porzucać się w potrzebie.
Szanować i mieć wzgląd na swoje rodziny.
Gdy przyjaciele i znajomi traktują się nawzajem w ten sposób, północ jest chroniona, a społeczeństwo jest spokojne i bezpieczne.

Ochrona nadiru – pracodawcy i pracownicy

Jak pracodawcy powinni traktować pracowników

Przydzielać zadania zgodne z ich umiejętnościami.
Odpowiednio płacić za pracę.
Troszczyć się o ich potrzeby medyczne.
Zapewniać im przyjemności¹⁵.
Dawać dni wolne i urlop¹⁶.

Jak pracownicy powinni traktować pracodawców

Przychodzić do pracy wcześniej.
Zostawać dłużej, gdy to konieczne.
Brać tylko to, co zostało dane.
Rzetelnie wykonywać pracę.
Dbać o dobrą reputację pracodawcy.
Gdy pracownicy i pracodawcy traktują się nawzajem w ten sposób, nadir jest chroniony, a miejsce pracy jest spokojne i bezpieczne.

Ochrona zenitu – nauczyciele duchowi i świeccy zwolennicy

Jak świeccy zwolennicy powinni traktować swoich nauczycieli duchowych

Powinni być uprzejmi.
Życzliwie mówić.
Wypełnić myśli uprzejmością¹⁷.
Otwierać przed nimi swój dom.
Zaspokajać ich materialne potrzeby¹⁸.

Jak duchowi nauczyciele powinni traktować swoich zwolenników

Powstrzymywać ich przed złymi czynami.
Zachęcać do czynienia dobra.
Okazywać współczucie.
Uczyć ich.
Objaśniać im to, czego uczą.
Pokazywać ścieżkę i prowadzić przez duchową praktykę¹⁹.
Gdy duchowi nauczyciele i świeccy zwolennicy traktują się nawzajem w ten sposób, zenit jest chroniony, a miejsca duchowe są spokojne i bezpieczne.

Rodzice to wschód,
Nauczyciele to południe,
Małżonkowie to zachód,
Przyjaciele i znajomi to północ.

Pracodawcy i pracownicy to nadir,
Nauczyciele duchowi to zenit.
To są kierunki, które powinien czcić ktoś,
Kto chce prowadzić dobre życie.

Cechy niezbędne do odniesienia sukcesu

Cechy ludzi odnoszących sukcesy

Mądry i cnotliwy,
Łagodny i elokwentny,
Skromny i uprzejmy,
Taki człowiek odniesie sukces.

Pełen energii i nieleniwy,
Nieprzejmujący się przeszkodami,
Dobrze się prowadzący i inteligentny,
Taki człowiek odniesie sukces.

Przystępny i przyjazny,
Mówiący życzliwie i niesamolubny,
Nauczyciel, przewodnik i przywódca,
Taki człowiek odniesie sukces.

Cechy charakteru człowieka są na pierwszym miejscu, a moralność jest podstawą wszystkiego innego. Dlatego, by odnieść prawdziwy i długotrwały sukces, trzeba być mądrym i moralnym. Należy nie tylko umieć odróżnić dobro od zła, ale rzeczywiście robić to, co dobre i unikać tego, co złe. Człowiek nie powinien być szorstki, lecz delikatny, skromny, przyjazny i nie ranić innych słowami.

Następne są cechy niezbędne do odniesienia sukcesu w pracy. Gdy zarabiamy na życie lub prowadzimy biznes, nic nie może zastąpić gotowości do ciężkiej pracy. Elementem kluczowym jest również niezłomność w obliczu problemów, a także trzymanie się zasad w trudnych czasach. Uprzejmość, dobre wychowanie oraz chęć rozwijania się i uczenia nowych umiejętności czy metod to kolejne cechy niezbędne do odniesienia sukcesu w pracy.

Ponadto człowiek powinien być otwarty i przyjacielski, a nie wyniosły i dumny. Powinien uprzejmie się odzywać, dawać dobry przykład i chętnie dzielić się z innymi wiedzą i doświadczeniem. Prowadzenie innych tą samą ścieżką osiągnięć przyniesie pełny i absolutny sukces każdemu człowiekowi.

Cechy odnoszących sukcesy przywódców

Szczodrość,
Uprzejma mowa,
Pomaganie innym,
Traktowanie wszystkich sprawiedliwie w każdym miejscu i sytuacji.

Te cztery zwycięskie drogi trzymają świat w całości
Jak oś trzymająca poruszający się powóz.
Jeśli te zwycięskie drogi nie istnieją,
Żadna matka i żaden ojciec nie zyskają
Uznania i szacunku swoich dzieci.

Mądrzy dobrze się zastanowią nad tymi czterema zwycięskim drogami.
I dlatego osiągną wielkość i chwałę, na jaką zasługują.

Aby odnieść sukces, społeczeństwo musi mieć przywódców o pozytywnych cechach. Czy to w rządzie czy w biznesie owi przywódcy powinni być szczodrzy z natury i wolni od chciwości. W innym przypadku poddadzą się korupcji, zdefraudują środki i okradną społeczeństwo lub własną firmę. Korupcja z pewnością doprowadzi do upadku społeczeństwa, w wyniku czego będzie ono miało wielkie trudności.

Dobrzy przywódcy nie mogą być samolubni, muszą być pełni współczucia i chętni do wykorzystania zasobów i środków społecznych, by pomóc w samodoskonaleniu potrzebującym i pokrzywdzonym. W ten sposób społeczeństwo rozwinie się i osiągnie wyższy poziom.

Przywódcy muszą umiejętnie używać mowy i z całą pewnością nie mogą nikogo poniżać ani upokarzać, ponieważ to spowoduje nienawiść, urazę i niezgodę. Przywódcy nigdy nie powinni nadużywać swojej pozycji, powinni przestrzegać prawa w każdych okolicznościach. Wreszcie, muszą kłaść nacisk na sprawiedliwość i równość dla wszystkich, bez względu na ich majątek, religię, rasę czy status.

Podsumowując, przywódcy powinni być szczodrzy, mili, pomocni, bezstronni i pełni pragnienia, by wszyscy cieszyli się szczęściem i dobrobytem. Te cechy scalają społeczeństwo, a ich brak przyniesie zepsucie i upadek. Bez nich przywódcy nie zyskają szacunku młodszego pokolenia.

Przywódcy, którzy zdają sobie sprawę z wagi tych cech i je mają, zyskają wielkość, sławę i chwałę, ponieważ doprowadzą społeczeństwo do stabilności, dobrobytu i sukcesu.

Jak gromadzić bogactwo

Dīghajāṇu Sutta (AN.08.054 – Mowa do Dīghajāṇy)

Rozdział Jak gromadzić bogactwo oparty jest na Dīghajāṇu Sutcie. Opisane są w niej warunki, jakie zwiększają dobrobyt ludzi świeckich.

Sutta ta opisuje, jak do Buddhy przyszedł człowiek o imieniu Dīghajāṇu i poprosił o radę. Dīghajāṇu powiedział, że jako zwykły człowiek mający żonę i dzieci cieszy się przyziemnymi przyjemnościami takimi jak wytworne ubrania, perfumy czy droga biżuteria ze złota i srebra. Poprosił Buddhę, by ten nauczył go, jak zapewnić sobie dalszy dobrobyt i szczęście w obecnym i przyszłym życiu.

Buddha wygłosił wtedy mowę do Dīghajāṇu i użył w niej porównania do wielkiego zbiornika retencyjnego na deszczówkę. Pokazał, jak bogactwo zarówno materialne, jak i duchowe może być gromadzone przez każdego, kto ma odpowiednie cechy.

Bogactwo materialne i rozwój

Cztery cechy, które prowadzą do bogactwa materialnego i rozwoju

Nieustanny wysiłek

Bez względu na to, jak ktoś zarabia na życie, powinien pracować ciężko, nie być leniwym. Powinien rozumieć, co trzeba zrobić, nauczyć się, jak to robić dobrze, robić to dobrze, a także powierzać zadania innym w razie potrzeby.

Właściwa czujność

Wszelki majątek, który został zdobyty legalnie i uczciwie, powinien być właściwie pilnowany. Dobra powinny być zabezpieczone przed defraudacją lub przywłaszczeniem, należy także nimi dobrze zarządzać, żeby uniknąć niepotrzebnych podatków czy nieprawidłowej konfiskaty przez państwo. Własność powinna być dobrze chroniona przed kradzieżą i zniszczeniem. Nie wolno pozwolić na jej zmarnotrawienie przez nieodpowiedzialnych członków rodziny.

Dobre towarzystwo

Człowiek powinien zadawać się z odpowiednimi przyjaciółmi. Nieważne, czy są młodzi czy starzy, o ile są moralni, hojni, mądrzy i uduchowieni. Dzięki temu człowiek będzie pod dobrym wpływem i będzie żył we właściwy sposób.

Zrównoważone środki utrzymania

Człowiek powinien być świadomy przychodów i wydatków, nie powinien żyć ponad stan. Nie powinien być ani rozrzutny, ani skąpy, powinien dbać, by przychód był wyższy niż wydatki. Każdy, kto żyje ponad stan, napotka wiele problemów i szybko popadnie w ruinę. Natomiast sknera, który tylko gromadzi bogactwo, będzie miał nieszczęśliwe życie i marnie skończy.

Cztery czynniki prowadzące do utraty bogactwa materialnego i niemożności rozwoju

Rozpusta i rozwiązłość.
Częste picie i odurzanie się.
Uzależnienie od hazardu.
Obracanie się w złym towarzystwie.

Cztery czynniki prowadzące do zyskania bogactwa materialnego i dalszego rozwoju

Powstrzymywanie się od rozpusty i rozwiązłości.
Powstrzymywanie się od picia i odurzania się.
Powstrzymywanie się od hazardu.
Obracanie się w dobrym towarzystwie.

Wyobraź sobie wielki pojemnik na wodę deszczową z czterema wlewami i czterema odpływami. Cztery wlewy to cztery czynniki prowadzące do zysku, a cztery odpływy to cztery czynniki prowadzące do straty.

Jeśli wlewy są otwarte, a odpływy zamknięte, zapasy wody nie zmniejszą się, nawet kiedy nie ma deszczu.

Jeśli w tym samym pojemniku wlewy są otwarte, a odpływy zamknięte i pada deszcz, zapasy wody z pewnością się zwiększą.

Dlatego należy unikać czterech czynników prowadzących do straty, a zawsze uwzględniać cztery czynniki prowadzące do zysku.

Bogactwo duchowe i rozwój

Cztery cechy zapewniające szczęście i dobrobyt w przyszłym życiu

Wiara

Jest to wiara w Buddhę i jego nauki. Nie jest ślepa, ale pełna pewności, oparta na wiedzy i zrozumieniu.

Moralność

Jest to powstrzymywanie się od zabijania, kradzieży, niewłaściwego zachowania seksualnego, kłamstwa i używek, które powodują utratę samokontroli.

Szczodrość

Jest to wolność od zachłanności, a przy tym hojność i niesienie pomocy. To czerpanie radości z pomagania potrzebującym i satysfakcja związana z ofiarowywaniem datków i jałmużny.

Mądrość

Jest to zrozumienie nietrwałej natury istnienia i tego, że cokolwiek powstanie, ostatecznie przestanie istnieć. To zrozumienie, które prowadzi do nieprzemijającego spokoju i szczęścia.

Podsumowując:
Ciężka praca i staranne jej wykonywanie,
Właściwe zarządzanie bogactwem,
Życie w równowadze,
Ochrona tego, co się zgromadziło.

Człowiek z duchową pewnością i przepełniony moralnością,
Szczodry i wolny od chciwości,
Zawsze dąży do oczyszczenia drogi i do szczęścia w przyszłym życiu.

Dla kogoś z duchową pewnością
Istnieje osiem wartości, których uczył Buddha,
Prowadzących do szczęścia w tym i przyszłym życiu,
I do wzrostu szczodrości i zasług.

Bogactwo materialne i rozwój

Wszystko sprowadza się do dobrego wykonywania swojej pracy. Nie ma żadnych magicznych formułek, modlitw, rytuałów czy talizmanów, które przynoszą bogactwo, a Buddha nigdy nie mówił, że wiara w niego doprowadzi do jakichkolwiek materialnych nagród. Ciężka, staranna i inteligentna praca to główne składniki sukcesu.

Inne wartości niezbędne do sukcesu to ważne czynniki poboczne. Na przykład dbałość i zabezpieczenie tego, co już się zyskało, są bardzo istotne w gromadzeniu bogactwa materialnego. Człowiek nie powinien łatwo rezygnować z tego, co zgromadził w pocie czoła.

Innym kluczowym czynnikiem jest przyjaźń. Buddha nieustannie o tym przypominał. Przebywanie wśród złych, niemoralnych ludzi może doprowadzić do ruiny, ponieważ mogą nas oni zachęcać do nadmiernego picia, hazardu, rozwiązłości, nieuczciwości i innych występków. Częste i bezmyślne otaczanie się złymi ludźmi nie daje szans na zgromadzenie trwałego czy znacznego bogactwa.

Mniej oczywistym zagrożeniem w naszym materialistycznym społeczeństwie są przyjaciele, którzy tworzą atmosferę chciwości i presję zdobywania dóbr. Nie byłoby to takie złe, gdyby bogactwo było wykorzystywane mądrze. Jednak niebezpieczne jest to, że człowiek może ulec niekończącej się konsumpcyjnej i materialistycznej pogoni, a przez to zaniedbać rozwój duchowy. Jeszcze bardziej niebezpieczna jest presja, by utrzymać rozrzutny styl życia, ponieważ w tym celu używa się wszelkich środków, bez zważania na to, że jest to nieetyczne, nielegalne, a nawet zbrodnicze.

Ostatnim pobocznym czynnikiem jest zwyczajny zdrowy rozsądek, który mówi, by nie żyć ponad stan. To trudniejsze niż mogłoby się wydawać, gdyż żyjemy w społeczeństwie, w którym konsumpcjonizm jest akceptowany, a często wspierany. Nie pomaga również to, że instytucje finansowe rutynowo oferują liczne formy łatwego kredytu, by uwięzić ludzi w rozrzutnym stylu życia. Powinniśmy zawsze pamiętać, że tak naprawdę liczy się to, jakie mamy cechy, a nie to, czy nasze rzeczy są markowe.

Rozrzutność, hazard, objadanie się i przesadne picie wydają się jak najbardziej akceptowane w dzisiejszym społeczeństwie. Dlatego odpowiedni przyjaciele mogą nam pomóc w uniknięciu takich niezdrowych zachowań, ale ominięcie tych pułapek wymaga również dużo samodyscypliny.

Bogactwo duchowe i rozwój

Jednak nawet jeśli uda nam się utrzymać „otwarte wlewy” i „zamknięte odpływy”, tworząc w ten sposób materialne bogactwo, nie możemy zaniedbać budowania i gromadzenia bogactwa duchowego. Bez duchowego wzrostu i dojrzałości, chciwość i niekończąca się żądza przyniosą ostatecznie nieszczęście i cierpienie.

Człowiek sukcesu powinien pokonać pokusę gromadzenia materialnego bogactwa dla samego gromadzenia. Powinien także starać się go używać w sposób wartościowy, na przykład wspierać potrzebujących i pokrzywdzonych lub pomagać w rozpowszechnianiu Dhammy. Jest to sposób na spłatę długu wobec społeczeństwa lub okazanie wdzięczności, ponieważ można powiedzieć, że społeczeństwo przyczyniło się do zdobycia tego bogactwa.

Człowiek, który nie rozwija się ani materialnie, ani duchowo, jest jak ślepiec. Człowiek, który rozwija się materialnie, jest jak osoba ślepa na jedno oko. A ten, kto rozwija się zarówno materialnie, jak i duchowo jest jak osoba ze zdrowym wzrokiem.

Ludzie prawdziwie mądrzy użyją bogactwa materialnego, by powiększyć swoje bogactwo duchowe.

Do następnego życia możemy zabrać ze sobą tylko bogactwo duchowe lub kammę.

Jak uniknąć upadku

Parābhava Sutta (Snp.1.06 – Mowa o niepowodzeniach)

Rozdział Jak uniknąć upadku oparty jest na Parābhava Sutcie. Jest to krótka nauka przedstawiająca pułapki, jakich należy unikać, by rozwijać się na ścieżce materialnej, moralnej i duchowej.

Upadek materialny

Człowiek lubiący spać i przesadnie udzielać się towarzysko jest apatyczny, leniwy, drażliwy i grubiański.
Człowiek rozrzutny bywa pijakiem, hazardzistą i marnotrawi to, co zarobi.
Człowiek, który już nie jest młody, ale bierze ślub z bardzo młoda osobą i jest nieustannie podejrzliwy oraz zazdrosny – jego praca traci jakość, a biznes zostaje zaniedbany.
Człowiek, który daje pełnomocnictwo do załatwiania spraw komuś uzależnionemu od picia i zbytniego wydawania pieniędzy.
Człowiek, który urodził się w dobrej rodzinie, ale nie jest bogaty, ma przez to nadmierną ambicję, jest zachłanny i żądny władzy.

Upadek moralny

Człowiek, który jest zamożny, ale nie wspiera starych rodziców mających najlepsze lata za sobą.
Człowiek, który ma dużo dóbr, biżuterii i jedzenia, ale nie dzieli się z innymi.
Człowiek, który jest dumny ze swojego dziedzictwa, bogactwa i statusu, ale gardzi krewnymi.
Człowiek, który nie jest zadowolony ze współmałżonka i angażuje się w relacje z prostytutkami i partnerami innych.

Upadek duchowy

Ten, kto kocha Dhammę (lub jakiekolwiek inne szlachetne nauki duchowe) rozwija się pomyślnie, natomiast człowiek niechętny tym naukom dąży do upadku.
Człowiek, który woli ludzi podstępnych od cnotliwych. Ktoś, kto woli niegodziwość od dobroci.
Człowiek, który kłamstwami zwodzi cnotliwych ludzi i nauczycieli duchowych.

Każda z tych dwunastu przyczyn upadku odcina człowieka od materialnego i duchowego postępu i ostatecznie doprowadzi do nieszczęścia i cierpienia.

Wszystkie te przyczyny upadku są także przepisem na katastrofę finansową. Bogaty człowiek, który nie wspiera starych rodziców, jest bankrutem moralnym. A ktoś, kto stroni od szlachetnych nauczycieli duchowych, nigdy nie będzie się cieszył prawdziwym i trwałym spokojem i szczęściem.

Wznioślejsza ścieżka do bogatszego, wspanialszego i szlachetniejszego życia jest otwarta przed tymi, którzy są świadomi tych niebezpieczeństw i odpowiednio kierują swoim życiem.

Życie w Błogosławieństwach

Maṅgala Sutta (Snp.2.04 – Mowa o błogosławieństwie)

Podstawą rozdziału Życie w Błogosławieństwach jest Maṅgala Sutta, zwana też Mową o błogosławieństwie – to jedna z najważniejszych i najsłynniejszych nauk w buddyzmie. Buddha opisuje w niej najwyższe błogosławieństwo w życiu oraz drogę do osiągnięcia błogosławieństwa ostatecznego, czyli trwałego spokoju i szczęścia

Buddha został zapytany, jaki poranny omen uważa za najlepszy i najpomyślniejszy. W starożytnych Indiach wierzono, że omeny były przepowiedniami powodzenia i szczęścia w nadchodzącym dniu. Chodziło o widok określonych rzeczy, dźwięk określonych imion oraz o pewne zapachy i smaki.

Buddha nie odpowiedział bezpośrednio na to pytanie, ale użył go, by wygłosić swoją najwspanialszą i najpełniejszą naukę. W odpowiedzi nie wymienił najlepszych omenów, lecz wyjaśnił, czym są prawdziwe błogosławieństwa w życiu i jak można je uzyskać.

Powiedział, że zamiast kierować się przesądami i szukać znaków lub zwiastunów w nadziei na pomyślność i szczęście, możemy sami zadbać o powodzenie czy błogosławieństwo. Jest zatem jasne, że każdy z nas może wybrać kierunek w życiu i kontrolować własne przeznaczenie.

Możemy zapewnić sobie wszelkie błogosławieństwa dzięki własnemu wysiłkowi, a więc nie polegać na jakichkolwiek zewnętrznych czynnikach takich jak omeny, bogowie, modlitwy lub rytuały. Nie powinniśmy dążyć tylko do płytkich i niestałych błogosławieństw związanych ze szczęściem i pomyślnością, ale do błogosławieństw, które mają prawdziwe i trwałe znaczenie.

W Maṅgala Sutcie Buddha powiedział, że w życiu jest 38 najwyższych błogosławieństw. Jest ich tak dużo, ponieważ „najwyższe błogosławieństwa” dla jednych ludzi nie będą nimi dla innych. „Najwyższe błogosławieństwa” człowieka na pewnym etapie życia będą odpowiadały jego indywidualnemu poziomowi rozwoju. Zatem wraz z jego rozwojem zmieniają się „najwyższe błogosławieństwa”, a zdobywanie kolejnych błogosławieństw prowadzi do dalszego postępu na ścieżce.

Te 38 błogosławieństw można podzielić na 5 grup: podstawowe błogosławieństwa, błogosławieństwa poboczne, błogosławieństwa osobiste, wyższe błogosławieństwa i najwyższe błogosławieństwa. Każda z grup odzwierciedla osobisty i duchowy rozwój człowieka oraz cechy potrzebne do dalszego postępu.

Jest to zatem bardzo szczegółowy poradnik dotyczący indywidualnego rozwoju. Jego układ jest logiczny i przejrzysty, dzięki czemu każda grupa błogosławieństw pomaga w zbudowaniu podstaw kolejnej grupy. Przedstawia najbardziej podstawowe błogosławieństwa czy cechy, które każdy powinien mieć, i stopniowo prowadzi do wyższych cech, potrzebnych do osiągnięcia ostatecznego błogosławieństwa, Nibbāny. Jest to główny cel Maṅgala Sutty.

Podstawowe błogosławieństwa

1. Unikanie towarzystwa głupców
2. Przebywanie z mądrymi
3. Szanowanie tych, którzy są godni szacunku
4. Życie w odpowiednim miejscu
5. Dobre uczynki z przeszłości
6. Podążanie właściwą ścieżką

Podstawowe błogosławieństwa składają się z najbardziej kluczowych i zasadniczych cech, jakie każdy powinien mieć. Elementy tej grupy trzeba utrwalać, by zapewnić sobie zarówno ziemski, jak i duchowy postęp.

1. Unikanie towarzystwa głupców
Głupcy to ludzie, którzy nie potrafią odróżnić dobra od zła, w wyniku czego krzywdzą innych swoimi działaniami. Nie przejmują się podstawową moralnością i nie dbają za bardzo o konsekwencje swoich czynów. Gdy się przebywa bezmyślnie z takimi ludźmi, trudno o jakikolwiek materialny czy duchowy postęp, ponieważ zawsze pojawiać się będzie tendencja do zachowywania się tak jak oni. Co więcej, nie powstanie pragnienie ani motywacja do czynienia dobra lub doskonalenia się.

Jednak musimy być przygotowani do niesienia pomocy w razie potrzeby, a także pomagania innym w doskonaleniu się. Zatem nie powinniśmy całkowicie unikać głupców. Najważniejsze jest, by pozostać uważnym i nigdy nie pozwolić, żeby niekorzystnie na nas wpłynęli. To błogosławieństwo jest na samym szczycie listy Buddhy i zdecydowanie powinno być najważniejsze dla każdego człowieka, ponieważ bez niego nie pojawią się żadne inne.

2. Przebywanie z mądrymi
Ludzie mądrzy potrafią odróżnić dobro od zła, dzięki czemu unikają krzywdzenia innych. Są świadomi, że ich działania mają konsekwencje nie tylko w życiu obecnym, ale i w przyszłym. Odwodzą od czynienia zła i zachęcają do czynienia dobra. Starajmy się przebywać z ludźmi uczciwymi i moralnymi, ponieważ właściwe przyjaźnie są niezwykle ważne bez względu na to, na jakim stopniu rozwoju się znajdujemy.

3. Szanowanie tych, którzy są godni szacunku
Nasi rodzice, mędrcy i nauczyciele to ludzie, których powinniśmy czcić i szanować. Możemy okazywać im szacunek materialnie lub zachowaniem. Okazując im należyty szacunek, możemy czerpać korzyści z ich przewodnictwa i dalej się od nich uczyć.

4. Życie w odpowiednim miejscu
Odpowiednie miejsce ma znaczenie zarówno na poziomie materialnym, jak i duchowym. Na poziomie materialnym oznacza to spokojne miejsce, gdzie życie i własność są rozsądnie zabezpieczone. Na poziomie duchowym jest to miejsce i czas, w których znane są nauki Buddhy, więc można z nich korzystać i praktykować w spokoju. Błogosławieństwo życia w odpowiednim miejscu pozwala na rozwój zarówno materialny, jak i duchowy.

5. Dobre uczynki z przeszłości
Nieustannie zbieramy żniwo naszych uczynków z przeszłości. Na przykład, jeśli pomogliśmy wielu ludziom, prawdopodobnie, gdy sami będziemy potrzebować pomocy, udzieli nam jej ktoś, komu my kiedyś pospieszyliśmy z ratunkiem. Tak samo, jeśli będziemy kontynuować pomaganie, prawdopodobne w przyszłości pomoże nam ktoś, komu właśnie pomocy udzielamy. Zatem powinniśmy nadal czynić dobro, żeby zadbać o przyszłość. Jest to podwójne błogosławieństwo: uczynionego dobra w przeszłości i możliwości czynienia dobra, żeby zadbać o przyszłość.

6. Podążanie właściwą ścieżką
Większość ludzi nie ma pojęcia, że podąża niewłaściwą ścieżką, a jeszcze mniej osób wie, jaką trzeba obrać. Nieodpowiednia ścieżka to ścieżka rozwiązłości, chciwości i ignorancji, a odpowiednia – moralności, szczodrości i mądrości. Bycie świadomym właściwej ścieżki i podążanie nią ku materialnemu i duchowemu rozwojowi jest wspaniałym błogosławieństwem.

Błogosławieństwa poboczne

7. Dobre wykształcenie
8. Sprawne wykonywanie pracy
9. Przestrzeganie kodeksu dyscypliny
10. Praktyka uprzejmej mowy
11. Wspieranie rodziców
12. Troska o współmałżonka i dzieci
13. Wykonywanie zawodu, który nie przynosi krzywdy

Ta grupa błogosławieństw związana jest z przygotowaniem do dorosłości i życia rodzinnego, są to czynniki potrzebne do pomyślnego, harmonijnego i wartościowego życia materialnego. Błogosławieństwa poboczne pozwalają na dalszy rozwój prowadzący do wyższych ideałów.

7. Dobre wykształcenie
Odnosi się to zarówno do ogólnej, jak i moralnej edukacji. Dobre wykształcenie ogólne jest niezbędne do uzyskania dobrobytu materialnego, a dobre wykształcenie moralne – jak przyswajanie nauk Buddhy – jest ważne dla dobrobytu duchowego.

8. Sprawne wykonywanie pracy
Powinniśmy być zdolni do utrzymania siebie i rodziny, dlatego trzeba umieć zarabiać na godziwe życie. Do tego niezbędne są umiejętności, kwalifikacje i właściwe ich zastosowanie w pracy. Możliwość zarobienia na życie bez potrzeby walki o przetrwanie czy uciekania się do nieuczciwości lub przestępstwa jest niezbędna zarówno w rozwoju materialnym, jak i duchowym.

9. Przestrzeganie kodeksu dyscypliny
Przestrzeganie Pięciu Wskazań wzmacnia nasze postanowienie i umiejętność unikania niemoralnych i krzywdzących czynów. Przestrzeganie takiego kodeksu dyscypliny uchroni nas przed problemami i trudnościami, które ostatecznie przynosi negatywne działanie.

Pięć Wskazań
1. Powstrzymywanie się od zabijania żywych istot.
2. Powstrzymywanie się od brania tego, co nie zostało dane.
3. Powstrzymywanie się od niewłaściwego zachowania seksualnego.
4. Powstrzymywanie się od kłamstwa i fałszywej mowy.
5. Powstrzymywanie się od nadużywania alkoholu i narkotyków.

10. Praktyka uprzejmej mowy
Mowa jest główną formą interakcji z innymi członkami społeczeństwa. Jeśli nieustannie będziemy kłamać, plotkować, ganić i mówić źle o innych, przysporzymy sobie wielu wrogów, a ludzie nie będą nas lubić ani nam ufać. To w dużym stopniu przeszkadza w materialnym i duchowym rozwoju, na jaki mamy nadzieję. Dlatego zawsze powinniśmy mówić to, co prawdziwe, znaczące, przyjemne i korzystne dla nas i innych.

11. Wspieranie rodziców
Rodzice wprowadzili nas na ten świat i troszczyli się o nas od chwili narodzin. Jedynie najbardziej bezduszni i nieczuli ludzie nie pomogliby rodzicom. Powinniśmy okazywać im wdzięczność przez wspieranie materialne i fizyczne, gdy tego potrzebują, oraz przez odwdzięczanie się za miłość i troskę. Buddha powiedział, że jedyny sposób na pełne odwdzięczenie się rodzicom to dzielenie się z nimi Dhammą, uczenie ich jej.

12. Troska o współmałżonka i dzieci
Choć wydaje się to oczywiste, są ludzie, którzy nie spełniają tego podstawowego obowiązku wobec rodziny. Powinniśmy wspierać współmałżonków i być im wierni, dbać o potrzeby materialne dzieci, a także dawać im rodzicielskie wsparcie i zapewnić dobre wykształcenie. Wlicza się w to kluczowy obowiązek uczenia ich Dhammy – dla ich długotrwałego spokoju i szczęścia. Właściwa troska o rodzinę jest równoznaczna z posiadaniem domu pełnego spokoju i harmonii i jest to kolejny ważny czynnik niezbędny w duchowym rozwoju.

13. Wykonywanie zawodu, który nie krzywdzi innych
Zgodnie ze Szlachetną Ośmioraką Ścieżką, powinniśmy unikać zatrudnienia, które wiąże się z zabijaniem, sprzedażą mięsa, handlem ludźmi, bronią, truciznami i środkami odurzającymi. Należy także unikać zatrudnienia, które jest nieetyczne, niemoralne i nielegalne. Podejmowanie pracy, która powoduje krzywdę innych, nie pozwoli na spokój umysłu niezbędny do rozwoju duchowego. Zatem możliwość zarobkowania wolnego od szkodliwych działań to wielkie błogosławieństwo.

Błogosławieństwa osobiste

14. Dobroczynność
15. Praktykowanie moralnego zachowania
16. Pomaganie krewnym i rodzinie
17. Służenie społeczeństwu
18. Powstrzymywanie się od złego
19. Brak chęci czynienia zła
20. Unikanie środków odurzających
21. Sumienność we właściwej praktyce

Elementy tej grupy to kroki do dalszego rozwoju osobistego. Należy przejść do tego etapu, gdy już się ugruntujemy w sferze rodziny i pracy. Kiedy te osobiste błogosławieństwa staną się naszym udziałem, przejście do wyższych ideałów duchowych nastąpi bardzo gładko.

14. Dobroczynność
Chciwość, pragnienie i zbytnie przywiązanie są przyczynami nieszczęścia i cierpienia. Dzięki dobroczynności osłabiamy negatywne cechy, a kultywujemy współczucie, szczodrość i bezinteresowność. Możemy pomóc innym materialnie naszymi wysiłkami lub datkami albo duchowo przez dzielenie się Dhammą. Dobroczynność powinna być pozbawiona żalu, dyskryminacji czy ukrytych motywów. Szczera życzliwość wobec innych przynosi dużo miłości i dobrej woli nam samym i naszej rodzinie. Możliwość pomagania innym to wspaniałe błogosławieństwo. A robiąc to, zapewniamy sobie więcej błogosławieństw w przyszłości.

15. Praktykowanie moralnego zachowania
Zamiast zwyczajnie przestrzegać kodeksu dyscypliny i unikać negatywnych działań, możemy przejść na wyższy poziom praktyki. Dobrym sposobem jest wzmacnianie pozytywnej strony Pięciu Wskazań. Doprowadzi to do jeszcze wspanialszego postępu duchowego.

Pięć pozytywnych wskazań
1. Praktyka niekrzywdzenia i współczucia.
2. Praktyka życzliwości i szczodrości.
3. Praktyka wierności i odpowiedzialności.
4. Praktyka prawdomówności i życzliwej mowy.
5. Praktyka samokontroli i uważności.

16. Pomoc krewnym i przyjaciołom
Poza pomaganiem najbliższej rodzinie powinniśmy pomagać naszym krewnym i przyjaciołom znajdującym się w potrzebie. Gdy w takich sytuacjach pomagamy sobie nawzajem, tworzymy dobrą wolę pomiędzy ludźmi, którzy nas otaczają, a to wspiera nasz postęp duchowy.

17. Służenie społeczeństwu
Wyrazem jeszcze wyższej szczodrości jest ogólna pomoc społeczeństwu. Można pomagać na przykład w budowaniu szkół, szpitali, schronisk, dróg lub w zbieraniu funduszy na te cele – przyniosą one korzyść wszystkim. Sadzenie roślin i drzew wspomaga środowisko i ekologię, czyli pomaga planecie. Równie ważne jest udzielanie pomocy potrzebującym, chorym i ludziom w podeszłym wieku. Jeżeli mamy chęć i środki, by służyć społecznie, jesteśmy prawdziwie błogosławieni, ponieważ już rozwinęliśmy w sobie dużo szczodrości i współczucia.

18. Powstrzymywanie się od złego
Zło w buddyzmie oznacza wszelkie działanie, które krzywdzi nas, innych lub obie strony. Powinniśmy powstrzymywać się od takich działań.

Dziesięć niewłaściwych czynów
Trzy czyny cielesne:
1. Zabijanie.
2. Kradzież.
3. Niewłaściwe zachowanie seksualne.

Cztery czyny słowne:
4. Kłamstwo.
5. Oszczerstwo.
6. Nieuprzejma mowa.
7. Plotki.

Trzy czyny mentalne:
8. Pożądliwość.
9. Zła wola.
10. Błędny pogląd (np. niezgadzanie się z prawem kammy i odradzania).

19. Brak chęci czynienia zła
Kiedy stanowczo przestrzegamy Pięciu Wskazań i powstrzymujemy się od Dziesięciu Niewłaściwych Czynów, okazuje się, że nie chcemy już popełniać żadnego z nich. Zaczynamy naprawdę zdawać sobie sprawę, że skoro sami nie chcemy być ofiarami takich działań, powinniśmy unikać wyrządzania krzywdy innym. Naturalne wzbranianie się przed czynieniem zła jest wspaniałym błogosławieństwem.

20. Unikanie środków odurzających
Buddha kładł nacisk na ten punkt w wielu naukach. Jako jedno z Pięciu Wskazań „chroni” pozostałe cztery. Stanowczo odradzał zażywania środków odurzających, ponieważ kiedy znajdujemy się pod ich wpływem, możemy popełnić szkodliwe czyny, których w innym wypadku byśmy się nie dopuścili. Byłoby ogromną stratą, gdybyśmy przez picie lub narkotyki zaprzepaścili postępy w rozwoju osobistym. Unikanie środków odurzających jest kolejnym wspaniałym błogosławieństwem.

21. Sumienność we właściwej praktyce
Zrozumieliśmy, co jest potrzebne do rozwoju, i przestrzegamy tego. Następny krok to utrwalenie praktyki i niedopuszczenie, by zepsuła się z powodu niedbałości lub przepadła w efekcie samozadowolenia. Powinniśmy być uważni w kontynuowaniu i ulepszaniu właściwej praktyki. Jeśli będziemy praktykować dziesięć właściwych czynów, zobaczmy, że o wiele łatwiej będzie nam przejść do wyższych błogosławieństw.

Dziesięć właściwych czynów
Trzy czyny cielesne:
1. Współczucie.
2. Szczodrość.
3. Samokontrola.

Cztery czyny słowne:
4. Wiarygodna mowa.
5. Uprzejma mowa.
6. Przyjemna mowa.
7. Znacząca mowa.

Trzy czyny mentalne:
8. Współradość.
9. Miłująca dobroć.
10. Właściwy Pogląd.

Wyższe błogosławieństwa

22. Okazywanie szacunku
23. Pokora
24. Zadowolenie
25. Wdzięczność
26. Słuchanie Dhammy w odpowiednim czasie
27. Cierpliwość
28. Słuchanie rad
29. Przebywanie z mnichami i nauczycielami duchowymi
30. Rozmawianie o Dhammie

Nasze życie nie powinno się już skupiać na tym, co doczesne i materialne. Ideały duchowe stały się ważniejsze. Wyższe błogosławieństwa to ostatni stopień w przygotowaniu do wyruszenia ścieżką do Nibbāny.

22. Okazywanie szacunku
Możemy okazać szacunek Potrójnemu Klejnotowi – Buddzie, Dhammie i Saṅdze – przez zastanowienie się nad ich wysublimowanymi cechami. Szacunek dla starszych, mnichów i nauczycieli buddyjskich pozwala na dalszą naukę i przewodnictwo. Możemy go okazać przez uważne obchodzenie się z nimi i pełne szacunku zachowanie. Ponadto okazywanie szacunku Buddzie pomaga nam wejść w dobry stan umysłu, pomagający w uczeniu się i praktykowaniu Dhammy. Praktykowanie szacunku zwiększa też naszą pokorę i wdzięczność.

23. Pokora
Ludzie, którzy odnieśli sukces w rozwoju, mogą zacząć myśleć, że wiedzą już wszystko i są lepsi od innych. Gdy tak się dzieje, trudno zachować odpowiednie nastawienie i otwarty umysł, by uczyć się od innych i akceptować głębsze nauki. Buddha przypomina nam, że duma i zarozumiałość to dwie największe przeszkody na drodze do nieprzerwanego rozwoju duchowego. Nieustanna pokora jest zatem wspaniałym błogosławieństwem.

24. Zadowolenie
Różni ludzie mają różne wymagania w życiu, a zadowolenie wcale nie oznacza, że nie powinniśmy ciężko pracować i dążyć do doskonalenia siebie. Mimo że rzeczy materialne są potrzebne do przetrwania i wygody, kluczem jest wiedza, kiedy ma się już wystarczająco dużo. Istnieją niezwykle bogaci ludzie, którzy są nieszczęśliwi, ponieważ myślą, że wciąż mają za mało. Mądry człowiek zdaje sobie sprawę, że nieustanne pragnienie zaspokojenia żądzy materialnej jest jak picie słonej wody – nieuchronnie prowadzi do niezadowolenia, frustracji i cierpienia. Znalezienie własnego poziomu zadowolenia to znalezienie prawdziwego spokoju ducha. Zadowolenie jest najwspanialszym bogactwem.

25. Wdzięczność
Mówi się, że na tym świecie jest niewielu ludzi, którzy zadają sobie trud pomagania innym. Jeszcze mniej jest tych, którzy są wdzięczni za pomoc, jaką otrzymali. Wdzięczności towarzyszy zazwyczaj podziękowanie i uznanie, a także pragnienie, by oddać przysługę. Wszystko to prowadzi do obustronnej życzliwości oraz dobrej woli i przynosi jeszcze więcej błogosławieństw w przyszłości.

26. Słuchanie Dhammy w odpowiednim czasie
Każdy czas jest odpowiedni, by czytać o Dhammie lub jej słuchać. Jednak dobry czas jest wtedy, gdy mamy problemy, zmartwienia czy wątpliwości. Przynosi to spokój, pewność i wiarę, gdy najbardziej tego potrzebujemy. Nie każdy ma okazję lub środki, by usłyszeć Dhammę i uczyć się jej. Powinniśmy zawsze mieć z nią kontakt i nie pozwolić, by to wspaniałe błogosławieństwo poszło na marne.

27. Cierpliwość
Mówi się, że cierpliwość jest najwyższą cnotą i cechą, którą najtrudniej wypracować. Zawsze będziemy podlegać zmieniającym się warunkom i kaprysom ludzi, którzy nas otaczają. Większość tych rzeczy jest poza naszą kontrolą i jeżeli pozwolimy im zbytnio na nas wpływać, będziemy cierpieć z powodu niepotrzebnego stresu, niezadowolenia i gniewu. Powinniśmy mieć cierpliwość także do siebie, gdy popełnimy błąd lub ześlizgniemy się z duchowej ścieżki, i dalej starać się najlepiej jak potrafimy. Cierpliwość jest wspaniałym błogosławieństwem i prowadzi do wyrozumiałości, przebaczenia i tolerancji. Pozwala na spokój, pogodę ducha oraz opanowanie i utrzymanie czystego umysłu w każdej sytuacji.

28. Słuchanie rad
Wielu ludzi ma olbrzymi problem ze słuchaniem rad, nie mówiąc o przyjmowaniu krytyki. Jednak nie możemy zyskać głębszej wiedzy i naprawdę się rozwijać, gdy duma i upór będą stały nam na drodze. Otwartość, akceptacja i pokora, gdy ktoś nas poprawia, jest niezbędna, ponieważ nie jesteśmy doskonali i zawsze możemy wiele się nauczyć od innych.

29. Przebywanie z mnichami i nauczycielami duchowymi
Spotkanie takich ludzi daje możliwość uczenia się od nich, ponieważ ich wiedza i pogoda ducha zachęcają i inspirują. Przypominają nam również, że na tym świecie jest coś więcej, niż tylko to, co zmysłowe i materialne. To nam także pokazuje, że jest wielu ludzi, którzy są już daleko na ścieżce duchowej.

Przebywanie z nimi powinno motywować nas do praktykowania czterech niebiańskich albo boskich siedzib (brahmavihāra), ponieważ kultywowanie tych szlachetnych cech wprowadzi nasze umysły w duchowy i boski stan.

Cztery siedziby niebiańskie
1. Miłująca dobroć.
2. Współczucie.
3. Współradość.
4. Zrównoważenie.

30. Rozmawianie o Dhammie
Dyskusja i rozmowa na temat Dhammy pomaga błogosławieństwu słuchania i uczenia się. Dzięki temu zapewniamy sobie błogosławieństwo przebywania z duchowymi przyjaciółmi, którzy są na tej samej ścieżce. Mamy także możliwość podzielenia się z innymi tym, czego sami się nauczyliśmy, oraz dalszego rozwijania wiedzy i zrozumienia nauk Buddhy. W ten sposób mamy częsty kontakt z Dhammą, a to jest czynnik prowadzący bezpośrednio do najwyższych błogosławieństw.

Najwyższe błogosławieństwa

31. Praktyka powściągliwości
32. Życie według Szlachetnej Ośmiorakiej Ścieżki
33. Rozumienie Czterech Szlachetnych Prawd
34. Osiągnięcie Nibbāny
35. Bycie poza wpływem ziemskich uwarunkowań
36. Wolność od smutku
37. Wolność od skażeń
38. Trwały spokój i bezpieczeństwo

Na tym etapie rozwój materialny nie jest już priorytetem. Cele życiowe się zmieniły. Jest to poziom poważnej praktyki duchowej nakierowanej na osiągnięcie najwyższych błogosławieństw Ścieżki i Owocu Ścieżki w drodze do Nibbāny.

Ścieżka do Nibbāny

31. Praktyka powściągliwości
Przeszliśmy teraz do najwyższego etapu, na którym potrzebny jest większy wysiłek, by dalej się rozwijać. Zmysłowe pragnienia i fizyczny dyskomfort nie powinny już tak łatwo nami kierować. Powinniśmy nauczyć się, jak utrzymać skupienie na ścieżce. Podstawowym sposobem jest ścisłe przestrzeganie Pięciu Wskazań lub jeszcze lepiej – przestrzeganie Ośmiu Wskazań. Dla wielu praktykujących buddystów tradycją jest przestrzeganie Ośmiu Wskazań w dni nowiu i pełni księżyca, ale można ich przestrzegać także w inne dni.

Dobrym sposobem na ćwiczenie się w powściągliwości jest udział w odosobnieniach medytacyjnych, gdzie można praktykować Osiem Wskazań przez dłuższy czas. Pozwala nam to również na prowadzenie prostego życia, zapewniającego mentalną i cielesną dyscyplinę potrzebną do ścisłego podążania Ośmioraką Ścieżką. Medytacja – zwłaszcza vipassana, czy też medytacja wglądu – uczy najlepszego sposobu na powściągliwość, czyli nieustannej uważności.

Osiem Wskazań
1. Powstrzymywanie się od zabijania żywych istot.
2. Powstrzymywanie się od brania tego, co nie zostało dane.
3. Powstrzymywanie się od aktywności seksualnej.
4. Powstrzymywanie się od kłamstwa i fałszywej mowy.
5. Powstrzymywanie się od zażywania środków odurzających i narkotyków.
6. Powstrzymywanie się od jedzenia po południu.
7. Powstrzymywanie się od śpiewu, tańca, muzyki, oglądania przedstawień, używania perfum, kosmetyków i ozdób.
8. Powstrzymywanie się od używania wysokich lub luksusowych siedzeń lub łóżek.

32. Życie według Szlachetnej Ośmiorakiej Ścieżki
Na tym poziomie dojrzałości duchowej błogosławieństwo nie wiąże się ze zwykłym, powierzchownym przestrzeganiem zasad Ośmiorakiej Ścieżki. Tu chodzi o poważne i uważne trzymanie się każdego punktu Ścieżki. Poprzednie błogosławieństwa są przygotowaniem do zdeterminowanego i sumiennego kroczenia Ścieżką. Ośmioraką Ścieżkę można w skrócie podzielić na trzy grupy według jej aspektów. Są to: sīla (moralność), samādhi (rozwój umysłu) i paññā (mądrość).

Szlachetna Ośmioraka Ścieżka

Grupa moralności
1. Właściwa Mowa
Powstrzymywanie się od kłamstwa, oszczerstwa, nieprzyjemnej mowy i plotkowania. Kultywowanie prawdziwej, jednoczącej, uprzejmej i pełnej znaczenia mowy.

2. Właściwe Działanie
Powstrzymywanie się od zabijania, kradzieży i niewłaściwego zachowania seksualnego. Kultywowanie niewinności, szczerości i wierności.

3. Właściwy Sposób Życia
Unikanie zatrudnienia wiążącego się z zabijaniem (zarówno ludzi, jak i zwierząt), sprzedażą mięsa, handlem ludźmi, bronią, truciznami i środkami odurzającymi. Ponadto unikanie zatrudnienia, które jest nieetyczne, niemoralne i nielegalne.

Grupa rozwoju umysłu
4. Właściwy Wysiłek
Stosowanie dyscypliny umysłowej pomagającej w zapobieganiu powstawania niewłaściwych myśli i rozpraszaniu tych, które już powstały. Rozwijanie właściwych myśli i podtrzymywanie tych, które już powstały.

5. Właściwa Uważność
Świadomość ciała, pozycji ciała i doznań. Świadomość umysłu, myśli, emocji i uczuć. Świadomość Dhammy.

6. Właściwe Skupienie
Praktykowanie medytacji, żeby wyćwiczyć umysł w skupieniu i zdyscyplinowaniu, co pomaga pielęgnować i zdobywać mądrość.

Grupa mądrości
7. Właściwy Pogląd
Zrozumienie i zaakceptowanie Czterech Szlachetnych Prawd.

8. Właściwe Nastawienie
Kultywowanie myśli przepełnionych szczodrością, miłującą dobrocią i współczuciem.

33. Zrozumienie Czterech Szlachetnych Prawd
Gdy kroczymy Ośmioraką Ścieżką, pojawia się prawdziwe zrozumienie Czterech Szlachetnych Prawd. Różni się to od wiedzy akademickiej opartej na badaniach czy od zwykłego zrozumienia wynikającego z myślenia. Jest to głębokie i oparte na doświadczeniu zrozumienie prawd rzeczywistości i istnienia, wyrastające z uważnej praktyki moralności, rozwoju mentalnego i mądrości.

Każdy czynnik Ośmiorakiej Ścieżki podtrzymuje i wspiera rozwój pozostałych elementów. Na przykład moralność jest fundamentem rozwoju mentalnego, który wiedzie do mądrości. Mądrość pozwala zobaczyć korzyści płynące z moralności, w której będziemy się dzięki temu umacniali.

Podwyższony standard moralności pozwala na wyższy poziom rozwoju mentalnego, a ten prowadzi do pogłębiania mądrości. Taki cykl duchowego wzrostu trwa dalej i prowadzi ku zrozumieniu Czterech Szlachetnych Prawd i ostatecznego osiągnięcia Nibbāny – niczym idąca w górę spirala.

Cztery Szlachetne Prawdy
1. Dukkha dotyczy wszystkich istot
„Dukkha” tłumaczona jest zazwyczaj jako cierpienie, ale w rzeczywistości znaczenie tego słowa obejmuje bardzo dużo negatywnych uczuć takich jak stres, niezadowolenie i cierpienie fizyczne. Dukkha istnieje, ponieważ wszystkie żywe istoty są narażone na choroby, rozłąkę z ukochanymi, niezaspokojenie pragnień, starość i śmierć.

2. Dukkha powstaje z pragnienia i żądzy
Wszystkie żywe istoty pragną doświadczać przyjemnych i unikać nieprzyjemnych doznań. Mogą to być doznania fizyczne lub psychiczne, a dukkha powstaje, gdy owe pragnienia nie zostają zaspokojone.

3. Dukkha może być przezwyciężona dzięki usunięciu pragnienia i żądzy
Nibbāna to stan spokoju, w jakim wszelka chciwość, niechęć i ułuda, a zatem jakakolwiek dukkha została usunięta.

4. Jest droga wyjścia z dukkhi, a jest nią Szlachetna Ośmioraka Ścieżka
Można zredukować, osłabić i ostatecznie wyeliminować dukkhę oraz osiągnąć Nibbānę przez kroczenie Ścieżką, tak jak uczył Buddha.

34. Osiągnięcie Nibbāny
Wszyscy możemy osiągnąć Nibbānę. Może nie stanie się to od razu, ale możliwe jest osiągnięcie poziomu, który zapewnia Nibbānę. Przebudzenie niekoniecznie jest całkowite i niekoniecznie przychodzi nagle. U większości ludzi dzieje się to stopniowo.

Istnieją cztery etapy prowadzące do Przebudzenia: Wchodzący w Strumień, Razpowracający, Niepowracający i Godny (Arahant). Każdy, kto osiągnął pierwsze trzy poziomy, może przejść do wyższych w zależności od swojej praktyki. Aby uzyskać pełne Przebudzenie należy uwolnić się od dziesięciu kajdan bądź przeszkód.

Dziesięć kajdan:
1. Przekonanie, że po śmierci nic z nas nie zostaje lub – z drugiej strony – wiara w trwałą, niezmienną jednostkę (nieśmiertelną duszę), która istnieje po śmierci²⁰.
2. Sceptycyzm lub irracjonalne wątpliwości dotyczące nauk Buddhy, zwłaszcza tych o kammie i odrodzeniu.
3. Wiara, że można się oczyścić dzięki składaniu ofiar, rytuałom i ceremoniom.
4. Przywiązanie do przyjemności zmysłowych.
5. Gniew i zła wola.
6. Pragnienie istnienia w wymiarze subtelnej materii (niebiańskie istnienie).
7. Pragnienie istnienia w bezkształtnym wymiarze (bardziej wyrafinowane niebiańskie istnienie).
8. Pycha i duma.
9. Niepokój i niezadowolenie.
10. Niewiedza i ułuda.

Wchodzący w Strumień ma przed sobą najwyżej siedem wcieleń, zanim osiągnie pełne Przebudzenie. Ktoś taki „Wszedł w Strumień” do Nibbāny. W pozostałych wcieleniach odrodzi się w królestwie ludzkim lub niebiańskim, nigdy w niższym. Wchodzący w Strumień porzucił pierwsze trzy kajdany. Jednak przed nim długa droga, ponieważ musi jeszcze zerwać kolejne dwa (4 i 5) lub w pełni pozbyć się wszystkich.

Cechą charakterystyczną Wchodzącego w Strumień jest to, że ściśle i z łatwością przestrzega Pięciu Wskazań, a także jest bardzo niechętny popełnianiu jakichkolwiek szkodliwych czynów. Inną jego cechą jest niepodważalna wiara w Buddhę, Dhammę i (szlachetną) Saṅghę. Owe cechy mogły powstać w sposób naturalny – prawdopodobnie jako pozostałość z poprzedniego wcielenia – lub rozwinąć się w obecnym życiu dzięki poważnemu praktykowaniu Ośmiorakiej Ścieżki.

Razpowracający, zanim osiągnie pełne Przebudzenie, ma przed sobą tylko jedno wcielenie w królestwie ludzkim lub niebiańskim. Całkowicie uwolnił się od pierwszych trzech kajdan i osłabił kolejne dwa (4 i 5), ale jeszcze nie pozbył się ich. Niepowracający przeżyje ostatnie wcielenie w bardzo wysokim i wyrafinowanym niebiańskim królestwie, w którym uzyska pełne Przebudzenie. Porzucił on pięć pierwszych kajdan. Arahant pozbył się wszystkich dziesięciu i osiągnął pełne Przebudzenie. Wyzwolił się od odradzania i osiągnął Nibbānę.

Każdy z nas powinien się starać, by zostać przynajmniej Wchodzącym w Strumień. Jest to w zasięgu wszystkich oddanych buddystów – mnichów, mniszek bądź ludzi świeckich – którzy akceptują Dhammę, wierzą w nią i żyją zgodne z Ośmioraką Ścieżką. Dzięki poświęceniu i szczerym wysiłkom można to uzyskać już w obecnym życiu. Osiągnięcie Nibbāny staje się wtedy tylko kwestią czasu.

Owoce Ścieżki

Poniżej przedstawione są Owoce Ścieżki – najwyższe błogosławieństwa – osiągane przez Przebudzonych. Choć nie możemy jeszcze otrzymać wszystkich tych błogosławieństw, to przynajmniej możemy doświadczyć i posmakować Owoców Ścieżki do Nibbāny. Nawet tylko skosztowanie Nibbāny zachęci nas do dalszych wysiłków.

35. Bycie poza wpływem ziemskich uwarunkowań
W naszym życiu zawsze będą zachodzić zmiany – niektóre spowodują radość, inne smutek. Naturą istnienia jest to, że podlega zmianom, które oscylują między skrajnościami. Zrozumienie tej nieustannie zmieniającej się natury istnienia i praktykowanie zrównoważenia pozwoli nam na pozostanie poza wpływem ziemskich uwarunkowań.

Osiem ziemskich uwarunkowań
Zdobywanie i strata.
Honor i hańba.
Pochwała i nagana.
Przyjemność i ból.

36. Wolność od smutku
Smutek, rozpacz, żal i zmartwienie są częścią życia – wyrastają z lgnięcia i przywiązywania się do rzeczy, których pragniemy i które kochamy. Ludzie przebudzeni rozumieją prawdę o przemijaniu – cokolwiek powstaje, musi pewnego dnia przestać istnieć. Dzięki stawieniu czoła tej prawdzie i zrozumieniu jej, człowiek może uwolnić się od smutku.

37. Wolność od skażeń
Skażenia takie jak chciwość, niechęć i ułuda są głównymi przyczynami wszelkiego cierpienia i niezadowolenia. Nawet najbardziej subtelne aspekty skażeń powinny zostać usunięte. Obejmują one pragnienie i lgnięcie, niechęć i irytację, brak zainteresowania i ignorancję. Osoby Przebudzone są całkowicie wolne od wszystkich skażeń.

38. Trwały spokój i bezpieczeństwo
W przeciwieństwie do nieustannie zmieniającej się i niezadowalającej natury naszego przyziemnego istnienia, spokój i szczęście Nibbāny są trwałe. Nawet najlżejszy smak Nibbāny nigdy nie zniknie. Zatem osiągnięcie Nibbāny to ostateczne błogosławieństwo doskonałego spokoju i całkowitego bezpieczeństwa.

W skrócie:
Ci, którzy przestrzegają tych nauk, osiągną całkowite bezpieczeństwo i niekończące się szczęście, gdziekolwiek są. To 38 najwyższych błogosławieństw.

Dzięki kultywowaniu 38 błogosławieństw wszyscy możemy cieszyć się życiem pełnym błogosławieństw!
Mówi się, że pod koniec nauk Buddhy – zawartych w Maṅgala Sutcie – wielka liczba
istot osiągnęła Owoce Wejścia w Strumień,
Razpowracającego i Niepowracającego.

Podsumowanie

Buddha wiedział, że nie każdy jest gotowy lub zdolny do życia skupionego na intensywnej praktyce duchowej. Większość ludzi jest zadowolona z życia domowego, prowadzenia biznesu, udziału w aktywnościach społecznych i miłego spędzania czasu. Mówił, że nie ma nic złego w cieszeniu się rodziną, dobrami materialnymi i przyjemnościami życia.

Jednak wyraźnie podkreślał, że pogoń za własnym szczęściem nie powinna odbywać się kosztem innych. Takie szczęście będzie krótkotrwałe i ostatecznie doprowadzi do cierpienia. Gdy bezinteresownie pomagamy i przynosimy radość innym, utrwalimy własne szczęście i utrzymamy je przez długi czas.

Każdy może zauważyć, że wiele nauk w tej książce opartych jest na zwykłym zdrowym rozsądku. Niestety nie wszyscy stosują ten rozsądek w życiu codziennym! Niniejsze nauki pokazują i przypominają nam, jak powinniśmy kierować życiem dla własnego dobra, ale i dla dobra społeczeństwa.

Staranne rozważenie i przestrzeganie tych nauk praktycznie gwarantuje spokój i szczęście nie tylko nam, ale też naszym rodzinom i społeczności. Tworzy to warunki dla jeszcze większego spokoju i szczęścia w obecnym życiu i w wielu przyszłych. A dla tych, którzy szczerze i sumiennie praktykują, osiągnięcie ostatecznego błogosławieństwa Nibbāny jest jedynie kwestią czasu.

Daj szansę naukom Buddhy. Włóż odrobinę wysiłku i doświadcz rezultatów na własnej skórze. Jeśli będą ci odpowiadały, podziel się z przyjaciółmi i rodziną, by także mogli odnieść korzyści.

Buddha pokazał drogę.
My musimy po prostu kroczyć tą Ścieżką!

Listy ze świata

Niniejsza książka dedykowana jest wszystkim, którzy umieścili cudownie inspirujące i radujące serce wpisy na naszej stronie, a także tym, którzy rozpowszechniają Dhammę wszędzie, gdzie są. Wybaczcie, że brakuje tu wielu z Waszych listów. Wyrazy wdzięczności dla Was wszystkich.

Chcę powiedzieć, jak bardzo doceniam Wasz dar. Przez lata czytałem książki buddyjskie, ale nigdy nie natknąłem się na tak zrozumiałe wyjaśnienie jak to zawarte we wspaniałej, małej książce Po prostu bądź dobry, którą napisaliście. Czytam ją każdego dnia i dzięki niej jestem przekonany, jaką ścieżką będę podążać. Zajrzę na Waszą stronę po głębszy wgląd, ale zawsze będę wracać do Waszego podstawowego wprowadzenia, które według mnie jest inspirujące. Wpłynęliście na moje życie w głęboki sposób, dlatego przesyłam Wam najwyższe wyrazy szacunku. Dziękuję.
Kevin Sheldon
Tasmania, Australia

Wyciągnęliście rękę i pomogliście tak wielu głodnym ludziom, w tym mnie. Jestem pewien, że gdyby nie Wy, nie stałbym się uczniem Dhammy. Będę starał się żyć według nauk Buddhy.
John Chisholm
Illinois, USA

Co za odkrycie! – Po prostu bądź dobry. Wow! O wiele łatwiej jest kochać i przebaczać ludziom, niż chować urazę i nienawidzić. Czy to jest oświecenie? Nie wiem, ale uczucie jest niesamowite! Buddha był wyjątkowym człowiekiem. Prawo kammy jest takie sprawiedliwe, a życie na nowo staje się wspaniałe.
Wyrazy szacunku i podziękowania,
Peter Power
Dorset, Wielka Brytania

Wielkie dzięki za materiały. Tak bardzo mi pomogły. Zmieniły moje życie.
Melanie Adams
Pensylwania, USA

Znakomita strona dla każdego, kto szuka odpowiedzi. Zdemaskowaliście religię i pokazaliście, jak nauki buddyjskie mogą dać nadzieję każdemu i wszystkim. Bardzo Wam dziękuję.
Ahith
Singapur

Dziękuję za pomoc w odnalezieniu spokoju w sercu i umyśle. Te informacje zmieniły moje życie. Nie ma słów, które mogłyby wyrazić moją radość.
Stacey
Floryda, USA

Chciałabym podziękować za to, że poświęciliście swój czas, by podzielić się z innymi tym, w co wierzycie. Wasza strona to potężne źródło wiedzy dla stawiającego pierwsze kroki buddysty.
Emily
Texas, USA

Właśnie zabrałam się do czytania darmowej książki Po prostu bądź dobry, którą mi wysłaliście – wspaniała!! Teraz czytam ją po raz kolejny, ponieważ jest tak napakowana informacjami, że będę musiała przeczytać ją kilka razy, żeby naprawdę ją „ogarnąć”. Jest pełna wartościowych informacji, tak jak Wasza strona i porady. Oby tak dalej. Jesteście błogosławieństwem dla tego świata.
Kirsten McLauchlan
Brisbane, Australia

Dziękuję bardzo, bardzo za wszelką dobrą, piękną, pełną informacji, podnoszącą na duchu itp. literaturę buddyjską, płyty, nalepki. Z wielką radością umieściliśmy je w naszym Szpitalnym Pokoju Duchowym. To pomaga wielu naszym pacjentom. Bądźcie błogosławieni za wspaniałą robotę, którą wykonujecie. Dziękuję!
Michael Melcher
Pensylwania, USA

Chciałam Wam tylko powiedzieć, że czytam książkę Po prostu bądź dobry i jest ona wspaniała! Prosta, szczegółowa, piękna. Dałam egzemplarz koleżance z pracy. Jest zafascynowana i chce dowiedzieć się więcej. Jeszcze raz wielkie dzięki! Trzymajcie się!
Becki
Salem, USA

Chciałam tylko powiedzieć dziękuję, dziękuję, dziękuję! Z wdzięczności za literaturę, którą mi wysłaliście. Używam tych źródeł, by uczyć się i rozprzestrzeniać słowo Buddhy. Jeszcze raz, dziękuję.
Kristie Townsend
Leicester, Anglia

Właśnie otrzymałem paczkę, która mi wysłaliście. Ogromne dzięki. Nie mogę się doczekać, kiedy będę mógł przeczytać i wysłuchać materiałów. Chcę także podzielić się nimi z kilkoma przyjaciółmi. Dziękuję także za dostarczenie oświecającej i pełnej informacji strony wszystkim nam borykającym się, ale bardzo chętnym do nauki i stosowania buddyzmu w codziennym życiu.
Shalimar
Manila, Filipiny

W ciągu ostatnich miesięcy często odwiedzałem Waszą stronę. Dziś otrzymałem także Waszą paczkę, za co serdecznie dziękuję. Naprawdę czuję, jakbym odnalazł duchowe źródło, którego szukałem. Chciałbym Wam podziękować za stronę i materiały. Gdyby nie Wy i Wasze słowa, mógłbym nie odnaleźć właściwej ścieżki. Przeczytam wszystko, co mi wysłaliście i wierzę, że jestem gotowy, by poszukać nauczyciela. Jeszcze raz dziękuję z głębi serca.
Joseph
USA

Od urodzenia byłam chrześcijanką, ale zaczęłam przechodzić na buddyzm. Odnalazłam tę stronę, która jest bardzo interesująca i jest tam o wiele więcej do nauczenia się. Każdy może pójść do nieba, po prostu bądź dobry to dla mnie wspaniałe nauki. Dziękuję osobie lub drużynie, która zarządza tą stroną.
Shiroma Wijesekera
Sri Lanka

Chciałabym podziękować Wam za książki na temat buddyzmu, o które prosiłam. Nigdy wcześniej nie czytałam niczego na ten temat i wszystko, czego nauczyłam się z tych materiałów sprawiło, że patrzę na rzeczy w zupełnie inny sposób. Czuję, że to, co czułam w głębi, w końcu wyszło na światło dzienne dzięki niesamowicie mądremu człowiekowi sprzed 2500 lat. Będę trzymać te nauki głęboko w sercu. Dziękuję wam wszystkim.
Angela Wilkins
Lancashire, Anglia

Dziękuję. Wasza strona jest niesamowita. Zapoznałem się z nią w czasie seminarium na temat buddyzmu w Bangkoku przy okazji spotkania Światowej Wspólnoty Buddyzmu. Moja babcia całe życie była buddystką. Była najspokojniejszą i najżyczliwszą osobą, jaką kiedykolwiek znałem. Teraz wiem, dlaczego była tak spokojna, życzliwa i mądra.
Yong Park
Kalifornia, USA

Bardzo dziękuję za darmowe rzeczy, które mi wysłaliście. Zamierzam powiedzieć wszystkim znajomym o Waszej stronie i postaram się przyczynić do rozprzestrzenienia przesłania Buddhy jak tylko mogę. Straciłam tatę sześć lat temu. Udało mi się przez to przejść dzięki naukom Buddhy. Szkoda, że nie odkryłam Waszej strony wcześniej. Tak czy inaczej jeszcze raz dziękuję. To dzięki takim ludziom jak Wy świat ciągle idzie do przodu.
Jashoda Chhteri
Gangtok, Sikkim, Indie

Bardzo, bardzo dziękuję za darmowe materiały. Dla kogoś, kto dopiero zaczyna podążać ścieżką Buddhy, wspaniale jest dostać takie proste i zwięzłe informacje. Proszę, róbcie to dalej, w tych trudnych czasach jest to bardzo potrzebne.
Chris Haynie
Alabama, USA

Tak bardzo ucieszyłam się w zeszły piątek, gdy otrzymałam waszą małą paczuszkę z wielkimi ideami. Pobudziło to mego zmęczonego ducha, czy „kontinuum umysłu”, bardziej niż zdajecie sobie z tego sprawę. Bardzo dziękuję za prezent i Waszą stronę, i linki do innych stron dotyczących buddyzmu, tego systemu wierzeń, który ma tak dużo integralności, współczucia i tolerancji. Niech wszelkie moce, które istnieją, obdarzą Was wszystkich pracujących nad justbegood.net wszelką przychylnością za pracę, jaką wykonujecie. Z wdzięcznością
Sharon Fummerton
Penticton, B.C., Kanada

Dziękuję Wam za wysłanie mi książek, a zwłaszcza Po prostu bądź dobry. Podoba mi się to, co robicie, ponieważ jest to łatwo dostępne i nie takie jak niektóre dzieła religijne: tom bez znaczenia. Mam nadzieję, że to nie jest Wasze ostatnie dzieło i że będę mógł zobaczyć w przyszłości więcej. Oby tak dalej i dziękuję za wszystko, co robicie.
Lee Smith
Anglia

Jestem buddystą u schyłku życia i bez własnego transportu. Wspaniale było się dowiedzieć o Waszej stronie, gdy przyjaciel zabrał mnie do świątyni i dostałem egzemplarz Waszej nowej książki Po prostu bądź dobry. Wspaniale jest wiedzieć, że pan Lee zrobił tak dużo, by rozprzestrzenić Dhammę, by ludzie na całym świecie łatwiej mogli się dowiedzieć więcej na temat buddyzmu. Codziennie przed pójściem spać przeglądam Po prostu bądź dobry jako przypomnienie, by praktykować Wskazania i osiągnąć spokój. Błogosławieństwa dla wszystkich, którzy stworzyli tę stronę i oby tak dalej.
SADHU, SADHU, SADHU
S.W. Tan
Malezja

Ta strona jest tak pouczająca i pełna informacji. Dziękuję wam wszystkim. Wasza dobra i życzliwa praca związana z tą stroną umożliwiła mnie i wielu innym wyruszenie ścieżką w poszukiwaniu oświecenia.
Namaste i wyrazy głębokiej wdzięczności.
Rosary Selensky
Nowy Jork, USA

Otrzymałem książki i płyty w piątek i zacząłem je przeglądać. Są wspaniałe!!! Prawie codziennie przeszukuję też Waszą stronę i jestem pod wrażeniem, jak dużo informacji dostarczacie tym, którzy dopiero odkrywają buddyzm. Jeszcze raz wielkie dzięki.
Wszystkiego, co najlepsze.
David Hartman
Reno, USA

W pierwszej kolejności chciałabym podziękować za informacje na temat buddyzmu, o które prosiłam. Czy moglibyście wysłać mi jeszcze kilka sztuk Po prostu bądź dobry? Tak bardzo spodobała mi się ta książka, że nie chcę się z nią rozstawać, a chciałabym podzielić się tymi informacjami ze swoimi dziećmi i przyjaciółmi. Bardzo dziękuję.
Diana Standfill
Waszyngton, USA

Podchodziłem do buddyzmu ze wszystkich stron, w Anglii autorzy nawet najprostszych poradników wydają się wprawiać w zakłopotanie i mieszać w głowie przeróżnymi „trzeba/nie można”! Potem znalazłem Waszą stronę i nie patrzyłem już wstecz. Jest taka jak trzeba, prosta i szczera. Mam nadzieję, że będziemy mogli nawiązać trwałą przyjaźń, ponieważ daliście mi tak dużo pomocy i zachęty. Sto błogosławieństw i niech zawsze ogarnia Was spokój.
Colin Mitchell
Cambridgeshire, Anglia

Właśnie otrzymałem waszą wspaniałą książkę Po prostu bądź dobry i wszystko, co mogę powiedzieć, to: wow!! Tak dużo wiedzy w tak małym opakowaniu. Wielkie dzięki za to, że dzielicie się ze wszystkimi, którzy chcą się uczyć. Bądźcie nadal obdarzani mądrością buddhów. Mnóstwo metty.
Tommie
Floryda, USA

Chciałbym Wam pogratulować wspaniałej i pięknej strony. Stawanie się buddystą jest dla mnie jak powrót do domu. Czuję się tak, jakbym praktykował buddyzm całe życie. Właśnie skończyłem czytać książkę Po prostu bądź dobry, która jest bardzo pouczająca i łatwa do zrozumienia. Planuję zamówić więcej egzemplarzy i rozdać przyjaciołom. Dziękuję.
Martyn
Sheffield, Wielka Brytania

Dziękuję za darmowe informacje!!! Wasz materiał jest napisany w sposób, który każdy może zrozumieć. Przeglądałam inne strony buddyjskie, ale nie mogłam za bardzo zrozumieć nawet podstaw, ponieważ wolno się uczę. Teraz, rozumiejąc wasze książeczki i płyty, które mi daliście, rozumiem też głębsze nauki. Szkoda, że nie znalazłam Was dawno temu. Jestem teraz przepełniona spokojem i cieszę się życiem. Moim jedynym pragnieniem jest, by inni byli tak szczęśliwi i spokojni jak ja, dlatego będę nad tym pracować dzięki Waszej stronie… Namaste…
Tanja L James
Idaho, USA

Dziękuję za książkę Po prostu bądź dobry. Wspaniała! Miło będzie „nowicjuszowi buddyście” nosić ją ze sobą jako przypomnienie i źródło informacji.
Helena
Finlandia

W pierwszej kolejności, wielkie podziękowania. Nie jestem w stanie wyrazić, jak wspaniałe jest to, co robicie. Dajecie wszystkim dostęp do szczęścia – ludziom, których stać na dostęp do większej ilości informacji i tym, których nie stać. Jak większość ludzi, mam za sobą ciężkie czasy, ale jestem taka szczęśliwa, że mam wsparcie buddyzmu i mogę się o nim uczyć. W przeszłości przeszukiwałam strony, książki itp. i często wymagały one dużo czasu i rozumienia. A wasze książki są napisane w tak prosty sposób, że mogę je czytać po całym dniu pracy i nie odczuwam tego jako obowiązku, który pozbawi mnie energii! Mogę je czytać wszędzie, w pociągu, w autobusie, gdziekolwiek, dzięki temu, że są napisane w tak prosty, a zarazem pouczający sposób. Wykonaliście kawał dobrej roboty i zmieniacie życie ludzi! Mam nadzieję, że to wiecie!
Pavan Amara
Londyn, Anglia

Dziś dotarł do mnie Wasz hojny prezent i jestem bardzo podekscytowany, że dodaliście kilka sztuk książki Po prostu bądź dobry. Zgromadziłem sporą liczbę zainteresowanych buddyzmem i bardzo szybko rozdam te materiały. Odkryłem, że nawet bardzo zasadniczy chrześcijanie łatwo ulegają ekscytacji ideą przejęcia kontroli nad swoimi myślami. Z początku wydaje się to bardzo obcym pomysłem. Przez to, co ceni i czego uczy nasze społeczeństwo, większość ludzi uważa bycie ofiarą swoich myśli za niefortunny element życia. Myślę, że wasz zamysł justbegood.net i jego wykonanie będą potężną siłą pchającą do przodu świadomość społeczeństwa. Mam zamiar być aktywnym członkiem tego ruchu. Jeszcze raz dziękuję!
George Larson
Pensylwania, USA

Sutty wraz z pāḷijskim oryginałem

(kliknij w tytuł sutty aby do niej przejść)

W dowód pamięci zmarłego autora książki, T Y Lee (1960 – 2017)

Znawca buddyzmu, nauczyciel, filantrop i ojciec.
T Y Lee spędził ponad dekadę na studiowaniu i propagowaniu Dhammy. Po uzyskaniu stopnia naukowego w dziedzinie buddologii, regularnie nauczał i wykładał, pomagając innym zdobyć podstawową wiedzę na temat buddyzmu.
Napisał trzy książki o tematyce buddyjskiej: Po prostu bądź dobry, Życie pełne błogosławieństw oraz Island of Light. Poświęcił większość czasu i pieniędzy na drukowanie i rozprowadzanie darmowych egzemplarzy na całym świecie.
Oprócz propagowania buddyzmu T Y Lee był także mocno zaangażowany w pomoc humanitarną. Pomagał w finansowaniu budowy domów dziecka i szkół w Chinach oraz w Birmie. Regularnie przekazywał darowizny na rzecz kilku świątyń w Singapurze.
W życiu osobistym był troskliwym ojcem, poświęcającym czas na odprowadzanie dzieci do szkoły każdego ranka, pomimo napiętego harmonogramu. Był bardzo aktywny, nieustannie pracował i planował. Pomimo odniesionych sukcesów finansowych pozostał skromny, wolał oddać się szerzeniu buddyzmu na całym świecie.

Przypisy:

18. Może to oznaczać, że świeccy zwolennicy powinni wspierać wszystkich szlachetnych nauczycieli duchowych i nie być oddanymi tylko jednemu nauczycielowi bądź mnichowi. Jeżeli nauczyciel jest uczciwy i przekazuje dobre nauki, wszystko jest w porządku. Jednak niebezpieczeństwo zejścia na manowce wzrasta, gdy taka stronniczość pozostawia człowieka ślepym na nauki niewłaściwe czy nieprawdziwe. Ponadto, jeśli coś by się stało ulubionemu nauczycielowi czy mnichowi, przesadnie oddany świecki zwolennik może zrezygnować z innego wartościowego i niezbędnego przewodnictwa duchowego.

O autorze

Lee T Y
zobacz inne publikacje autora

T Y Lee (1960 – 2017) Znawca buddyzmu, nauczyciel, filantrop i ojciec. Spędził ponad dekadę na studiowaniu i propagowaniu Dhammy. Po uzyskaniu stopnia naukowego w dziedzinie buddologii, regularnie nauczał i wykładał, pomagając innym zdobyć podstawową wiedzę na temat buddyzmu.

Artykuły o podobnej tematyce:

Thanissaro Bhikkhu Jedno narzędzie spośród wielu
Ajahn Viradhammo Życie z uczuciem
Bhikkhu Bodhi Przebywając pośród mądrych

Sprawdź też TERMINOLOGIĘ

Poleć nas i podziel się tym artykułem z innymi:

Chcąc wykorzystać część lub całość tego dzieła, należy używać licencji GFDL: Udziela się zgody na kopiowanie, dystrybucję lub/i modyfikację tego tekstu na warunkach licencji GNU Free Documentation License w wersji 1.2 lub nowszej, opublikowanej przez Free Software Foundation.